ماهنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13، شماره 2، اردیبهشت 99 ، شماره پی در پی 48

معرفی نسخه خطی و سبک شناسی دیوان رکن الدین دعویدار قمی

صفحه (45 - 66)
محمدقاسم سیاوشی، علیرضا شعبانلو(نویسنده مسئول)
تاریخ دریافت مقاله : بهار 97
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : بهار 97

چکیده

نسخه خطّی دیوان اشعار «رکن الدّین دعویدار قمی»، شاعر گرانقدر سده ششم و اوایل سده هفتم علی رغم اشعار وزین، شخصّیت شامخ و حضور پررنگش در یکی از مهمترین ادوار شعر فارسی، آنگونه که شایستۀ مقام والای اوست، مورد عنایت محققان ادب فارسی قرار نگرفته است. دیوان اشعار این شاعر اندیشمند ایرانی، مجموعه ای از اشعار عربی و فارسی، شامل نه صد و سه بیت عربی و دوهزار و سیصد و هفتاد و چهار بیت فارسی است. این نسخه تنها نسخۀ باقیمانده از دیوان شاعر است که «صدرالدین محمد بن جعفر بن علی بن محمد علی معمار اصفهانی» آنرا از سال 1039 تا 1041 هـ ق نگاشته است. این پژوهش بر آن است با ارائۀ توضیحاتی چند در باب احوال شاعر و بررسی و معرفی نسخۀ خطی دیوان وی، ببررسی ساختار، سبک و ویژگیهای زبانی آن بپردازد و آن را از لحاظ زیبایی شناسی مورد بررسی قرار دهد.

کلمات کلیدی
دیوان شعری , رکن الدین دعویدار قمی , نسخه خطّی , ساختارسبکی

• آتشکده آذر، آذر بیگدلی ،لطفعلی بیگ ، (۱۳۳۶)،به کوشش حسن سادات ناصری، تهران، امیرکبیر
• اسرار البلاغه ، جرجانی، عبدالقاهر ،(1374)،ترجمه جلیل تجلیل، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
• الذریعه الی تصانیف الشیعه، تهرانی، آقا بزرگ، (1374)، بیروت، دارالاضوا.
• بیان، شمیسا، سیروس (1371)، تهران: میترا
• تاریخ ادبیات در ایران،صفا، ذبیح الله ،(۱۳۷۱ش) ، ج۳، چاپ یازدهم ، تهران، فردوس
• تاریخ یعقوبی ، یعقوبی، احمد بن اسحاق، آیتی، محمدابراهیم، (1389)، تهران، علمی و فرهنگی
• تذکره روز روشن ، صبا ،محمدمظفرحسین ،(1343)، به تصحیح و تحشیه محمدحسین رکن¬زاده آدمیت، رازی،تهران
• تذکره ریاض الشعرا ، واله داغستانی ،علیقلی ،(1384) ، تهران، اساطیر
• تعلیقه نقص ، محدث ارموی ،میر جلال¬الدین. (1358) ، تهران، انجمن آثار ملی
• درآمدی بر سبک شناسی ساختاری، غیاثی، محمد تقی،(1368)چاپ اول ، تهران ، انتشارات شعلۀ اندیشه
• دیوان اشعار ، انوری ،اوحدالدین ،(1347)، به کوشش محمد تقی مدرس رضویی، تهران، علمی و فرهنگی
• دیوان کمال الدّین اسماعیل ، اصفهانی ،کمال الدّین ،(۱۳۴۸) ، تهران ،دهخدا
• دیوان ، دعویدار قمی رکن الدّین ، (۱۳۶۵ش)،به تصحیح علی محدث، تهران،امیرکبیر
• سبک شناسی،بهار، محمدتقی ،(۱۳۷۰)، ج۲و 1، تهران، امیرکبیر
• سبک شناسی، نظریه ها، رویکردها و روشها، فتوحی رود معجنی، محمود( 1391) چاپ اول، تهران : انتشارات سخن
• کلیات سبک¬شناسی،شمیسا، سیروس ،(1393)، تهران،میترا
• کلیات اوحدی اصفهانی ،اوحدی اصفهانی معروف به مراغی،(1340). به کوشش سعید نفیسی، تهران، امیرکبیر
• فرهنگ تلمیحات ،شمیسا، سیروس ، (1373)، تهران،فردوس
• فرهنگ جهانگیری ، انجو شیرازی. میر جمال¬الدین(1359)، ویراست رحیم عفیفی، مشهد، دانشگاه مشهد
• فرهنگ عمید، عمید، حسن،(1372) ، تهران ، امیرکبیر.
• فرهنگ ناظم الاطبا، نفیسی، علی اکبر ،( 1343)، تهران،خیام
• لغت فرس ، اسدی طوسی ،ابو منصور احمدبن علی ،(1365). به تصحیح فتح الله مجتبایی و علی اشرف صادقی،تهران ،خوارزمی
• لغت¬نامه، دهخدا ،علی اکبر ،(1373)زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی، دورۀ جدید (چهارده جلدی)،تهران، دانشگاه تهران،
• مرزبان¬نامه ، وراوینی ،سعدالدین ،(1384)، به کوشش خلیل خطیب رهبر ، تهران ،مروی
• مجمع الفصحا ،هدایت، رضاقلی خان (۱۳۸۱ش)، به کوشش: مظاهر مصفّا، ج۲، تهران ، امیرکبیر
• مجموع منتخبات دواوین، محمد بن جعفر علی، ( ۱۰۴۰ق)، ،مشهد ،آستان قدس
• معانی و بیان ، همایی ،جلال الدین ،( 1373 ) موسسه نشر هما
• مونس الاحرار فی دقائق الاشعار ، جاجرمی ،بدرالدّین ، (۱۳۵۷)تصحیح: میر صالح طیبی، ج۲ ، تهران،امیرکبیر