فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 11، شماره 4، زمستان 97 ، شماره پی در پی 42

بررسی ظرفیتهای انیمیشن سازی از متون کهن ادبی با تکیه بر نفثه المصدور، یکی از ویژگیهای جدید سبکی این متون

صفحه (143 - 161)
احمد رضی(نویسنده مسئول)، علی تسلیمی، محمد اصغرزاده
تاریخ دریافت مقاله : پاییز 96
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : زمستان 96

چکیده
بررسی تولیدات پویانمایی جهان نشانگر اثرپذیری فراوان سینمای انیمیشن از داستانهای حماسی، تعلیمی، غنایی و عامیانه است. گونه های مختلف ادبیات کلاسیک فارسی مشحون از مضامین و پیرنگهای داستانی مذکور و برخوردار از جلوه های بصری مناسب برای نگارش فیلمنامه های پویانمایی است. اقتباس انیمیشنی از این متون راهی برای حفظ ارتباط کودکان و نوجوانان کشورمان با ادبیات و فرهنگ کهن ایرانی است. در گام اوّلِ این مقاله ظرفیتهای گونه های مختلف ادبی کشورمان برای اقتباس آثار پویانمایی از آنها مورد تدقیق قرار میگیرد. سپس در مطالعه ای موردی ویژگیهای مختلفِ نفثه المصدور که آن را مناسب اقتباس انیمیشنی میسازند بررسی، و ضمن ارائه شاهد مثالهایی از متن کتاب در مقام مقایسه نمونه ای از فیلمها و سریالهای پویانمایی ذکر میگردد. نتیجه این پژوهش نشان میدهد که نفثهالمصدور علاوه بر ظرفیتهای عام دراماتیک از ویژگیهای تصویری، محتوایی و روایی خاص برای اقتباس انیمیشنی برخوردار است.

کلمات کلیدی
انیمیشن , پویانمایی , کارتون , نفثه المصدور , متون کلاسیک ادبی

• «تبیین اهمیت انیمیشن ملی». امامزاده، سید مسعود(1385). فارابی. شماره62(صص317-325)
• «نمودهای رمانتیسم در نفثهالمصدور». بتلاب اکبرآبادی، محسن. محمدعلی خزانه-دارلو(1390). پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی. سال سوم. شماره11(صص47-60)
• سبک شناسی(ج2). بهار، محمدتقی(1386). تهران: انتشارات امیرکبیر
• نمایش در ایران. بیضائی، بهرام(1394). تهران: روشنگران و مطالعات زنان
• «بررسی ظرفیتهای نمایشی نفثهالمصدور». پورشبانان، علیرضا. سعید بزرگ بیگدلی(1390). پژوهشهای ادبی، شماره33 (صص35-56)
• سینمای اقتباسی و ادبیات کلاسیک فارسی. پورشبانان، علیرضا(1395). تهران: انتشارات سوره مهر
• «هندسه و معماری در انیمیشن». جواهرکلام، محمد(1389). رشد آموزش هنر. دوره هفتم. شماره4(صص42-43)
• «شیوه¬های تبدیل افسانه به انیمیشن». جهازی، ناهید(1390). فرهنگ مردم ایران. شماره24(صص34-46)
• «ایده¬یابی از افسانه¬های ایرانی برای نگارش فیلمنامه پویانمایی». جهازی، ناهید(1391). فرهنگ مردم ایران. شماره30 (صص4-122)
• امکان¬سنجی شخصیت¬پردازی در دفتر پنجم مثنوی معنوی و کاربرد آن در فیلمنامه-های انیمیشن. جهانی، شهره(1389). پایان¬نامه کارشنای ارشد دانشگاه هنر
• مشت در نمای درشت: معانی و بیان در ادبیات و سینما. حسینی، سیدحسن(1388). تهران: انتشارات سروش
• «نقش فرهنگ و هنر ایران بر اقتباس ادبی در فیلمهای پویانمایی». خطائی، سوسن(1390). جلوه هنر. شماره6(صص5-14)
• رباعیات حکیم عمر خیام نیشابوری. خیام، عمر(1381). تهران: انتشارات میرسعیدی فراهانی
• «مقایسه ساختار روایی انیمیشنهای «بالا»، «فصل شکار«، «موش سرآشپز»، «وال- ای» و «در جستجوی نمو» و بازیهای رایانه¬ای برگرفته از آنها». راودراد، اعظم. مهسا بدری(1394). مطالعات رسانه¬های نوین. شماره1(صص128-159)
• «چگونه پیکسار دنیای انیمیشن را فتح کرد(برگرفته از گاردین)». رضازاده، ثارالله. اکرم ورشوچی¬فرد(1383). نقد سینما. شماره45(صص74-77)
• «انیمیشن چیست؟». زندی، کیارش(1386). رهپویه هنر. دوره دوم. شماره ششم(صص10-13)
• نفثهالمصدور. زیدری، شهاب الدین محمد(1389). تصحیح و توضیح امیرحسین یزدگردی. تهران: انتشارات طوس
• «کاربردهای ادبیات عامه در پویانمایی». سربخش، کریم(1387). فرهنگ مردم ایران. شماره15(صص46-59)
• «توسعه کاربردهای انیمیشن و موشن¬گرافیک در رسانه¬های جدید». صادقیان، حمید. گیتی نورالدین¬نژاد(1395). چیدمان. سال پنجم. شماره14(صص90-100)
• «قصه¬ها و افسانه¬های ایرانی در انیمیشن ایران». صفورا، محمدعلی(1386). کتاب ماه هنر. فروردین واردیبهشت86. (صص94-104)
• سینما و ساختار تصاویر شعری در شاهنامه. ضابطی جهرمی، احمدرضا(1378). تهران: نشر کتاب فرا
• «ادبیات و پویانمایی». ضیایی، محمد رفیع(1385). فارابی. شماره62(صص123-137)
• «نگاهی به موقعیت کلی انیمیشن-ما میتوانیم-». طالبی نژاد، احمد(1385). فارابی. شماره62(صص115-118)
• زبان عرفان. فولادی، علی‌رضا(1389). تهران: انتشارات سخن و فراگفت
• «بررسی موانع اقتصاد ملی و هزینه¬های تولید صنعتی انیمیشن ایران(دهه80و90)». لنگرودی، احمد. محمدعلی صفورا(1392). پژوهشهای ارتباطی. شماره74(صص167-185)
• «نشانه¬های پست مدرن در کارتونهای تلویزیونی(تحلیل نشانه¬شناختی کارتونهای آن¬شرلی، پسر کوهستان، کیم پاسیبل و بن تن)». نجف¬زاده، مهدی. سید حسین اطهری(1391). پژوهشهای ارتباطی. شماره72(صص9-35)
• بررسی فرایند اقتباس در چند فیلم کوتاه انیمیشن برگرفته از کلیله و دمنه. نیکو، الهام(1388). پایان¬نامه کارشناسی ارشد دانشگاه هنر
• بررسی اقتباس فیلم¬نامه از ادبیات کهن به ویژه داستانهای اسطوره¬ای در انیمیشن ایران(نمونه موردی آثار علی اکبر صادقی). نیل¬فروشان، سحرناز(1395). پایان¬نامه مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه هنر
• «نقش اسطوره در انیمیشن». واعظ نیا، پانته¬آ(1382). کتاب ماه هنر. شماره59و60(صص64-66)
• " " " " "