ماهنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13، شماره 6، شهریور 1399 ، شماره پی در پی 52

بررسی ساختاری حکایتهای روضه خلد از دیدگاه مینیمالیستی

صفحه (1 - 18)
مینا تیموری خسروشاهی ، جلیل امیرپور دریانی (نویسنده مسئول)، ناصر ناصری
تاریخ دریافت مقاله : آذر 1398
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : بهمن 1398

چکیده

در عصر شتاب و تسلّط تکنولوژی، صرفه جویی در زمان یک ضرورت اجتناب ناپذیر است؛ و به تبع آن، صرفه جویی در کلام راهی کوتاه برای بهره وری هرچه بیشتر از فرصتهاست. در ادوار مختلف زبان فارسی، ایجاز، قاعده غالب در بلاغت بوده و در نظم و نثر، آثار ارزشمندی به شیوه کم گویی و گزیده گویی برجای مانده است. در این پژوهش پس از تعریف نوع ادبی مینیمالیسم و بیان ویژگیهای آن، درپیوند با اهداف تعیین شده، حکایتهای روضه خلد اثر مجد خوافی از منظر مینیمالیستی واکاوی شده و شباهتهای ساختاری اینگونه «کهنِ نو» با داستانکها تبیین گردیده است. پس از بازخوانی و بررسی ساختاریِ متن معلوم شد که از لحاظ فنی با الگوهای ساختاری مینیمالیسم از قبیل ایجاز و فشردگی، سادگی طرح و پیرنگ، محدودیّت زمان و مکان و شخصیّتها، بهره مندی از مضمون جذّاب، و سادگی و بی پیرایگی زبان برابری میکنند و از برخی جهات مانند؛ موقعیّت اجتماعی شخصیّتها، آمیختگی با صنایع ادبی و آیات و روایات، درونمایه های اخلاقی و اجتماعی، روایت در زمان گذشته و حضور عناصر فراواقعی؛ با مؤلفه های مینیمالیسم تمایز دارند. روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای است و یافته های تحقیق بصورت توصیفی- تحلیلی پردازش گردیده است.

کلمات کلیدی
ادبیات داستانی , حکایت , مینیمالیسم , روضه خلد , ایجاز

• انواع ادبی، شمیسا، سیروس، تهران: فردوس، 1388
• پیشینه مبانی سوررئالیسم در ادبیات عرفانی، مشتاق مهر، رحمان، فصلنامه ادب فارسی،شماره 44، 1389
• تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، تفضلی، احمد، تهران: انتشارات سخن،1389
• چند کلمه درباره مینیمالیسم، بارت، جان، مریم نبوی نژاد، فصلنامه زنده رود، اصفهان،شماره 14 تا 16، پاییز،137
• داستان کوتاه، رید، جان، ترجمه فرزانه طاهری، تهران:مرکز، 1394
• داستان مکاشفه(تحلیل و بررسی داستانهای مینیمال)، علیزاده، فرحناز،چاپ دوم، تهران: نشر قطره،1392درباره ادبیات داستان،حکایت و مختصات آن، رهگذر، رضا، ادبیات داستانی، بهار، شماره 46، 1377
• روضه خلد، خوافی، مجد، مقدمه و تصحیح و تعلیق عباسعلی وفایی، تهران: سخن،1389
• ریخت شناسی داستانهای مینیمال، جزینی، محمدجواد،کارنامه، دوره اول، شماره ششم، مرداد، 1378
• سخنی کوتاه درباره مینیمالیسم، بارت، جان، کامران پارسی نژاد، ادبیات داستانی، شماره 61، مهر، 1381
• سبک مینیمالیسم ریموند کارور و سوزان وگا، چاپمن، ویندی ماری، گلستانه، تیر،شماره 73، 1385
• عناصر داستان، میرصادقی، جمال،تهران: سخن، 1394
• فرهنگ اصطلاحات ادبی، داد، سیما تهران: انتشارات مروارید، 1378
• فرهنگ ادبیات و نقد، کادن، جان آنتونی مترجم کاظم فیروزمند، شادگان،1386
• کمینه گرایی در داستان نویسی معاصر، رضی، احمد؛ روستا، سهیلا،متن شناسی ادب فارسی، پاییز،شماره 3،1388
• لاتاری، چخوف و داستانهای دیگر، جکسن، شرلی و ریموند کارور، ترجمه جعفر مدرس صادقی، تهران: نشر مرکز، 1382
• مینیمالیسم داستان کوتاه کوتاه، پارسی نژاد، کامران، ادبیات داستانی، سال یازدهم، شماره 74، آذر، 1381
• واژه نامه هنر داستان نویسی، میرصادقی، میمنت، تهران: کتاب مهناز، 1388
• هایکوها از یک پدر و مادرند، علوی، سیدرضا،تهران: نشر نیلوفر، 1388