ماهنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13، شماره 2، اردیبهشت 99 ، شماره پی در پی 48

فرآیندگزینش نیروی انسانی در شاهنامه و تطبیق آن با معیار های گزینش در علم مدیریّت منابع انسانی

صفحه (83 - 102)
شیرین صمصامی، مه‌دخت پورخالقی چترودی(نویسنده مسئول)، محمّد مهدی فراحی
تاریخ دریافت مقاله : تابستان 98
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : تابستان 98

چکیده

نظریّه پردازان علم مدیریّت بر این باورند که مدیریّت علمی از سال 1900 میلادی با پیدا شدن نظریّه های جدید آغاز شد. این در حالی است که آثار ادبی جهان و از جمله ادبیّات فارسی ایران زمین، سرشار از ایده های مدیریّتی است که بسیار پیشتر از این نظریّات مطرح شده اند . در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی یکی از زیرشاخه های علم مدیریّت (گزینش) در حوزۀ مدیریّت منابع انسانی، در شاهنامۀ فردوسی پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که فردوسی، مدیری لایق و شایسته بوده و دیدگاههای مدیریّتی برجسته و ممتازی ارائه کرده است که میتواند الگوی مناسبی برای مدیریّت جامعۀ امروز باشد معیارهای گزینش در شاهنامه برای همه یکسان است و گزینش با مشورت، آزمون، برنامه ریزی و هدفمندی انجام میشود.گاه تغییر در مراحل گزینش به اقتضای شرایط دیده میشود. فرد باید دارای ویژگی های نژادگی، پیشینۀ خوب اخلاقی، فکری و رفتاری، هنر، تخصّص، سن مناسب شغل و ظاهر آراسته و بدون عیب باشد. افراد نادان، فرومایه، ستمکار و ناسپاس از نگاه مدیران شاهنامه مردودند. گزینش وابستگان و خویشاوندان نیز جز در موارد نادر و با رعایت اصول و دارابودن تمام شرایط لازم، جایز نیست. در گزینشهای شاهنامه جنسیّت و ملّیّت افراد جزو معیارهای اصلی نیست و در مواردی افرادی شایسته از سرزمینهای دیگر برای پیشبرد اهداف حکومتی دعوت میشوند.

کلمات کلیدی
مدیریّت , گزینش , شاهنامه , فردوسی

• مدیریّت منابع انسانی پیوند استراتژی و عمل، استوارت، گرگ ال و براون، کنت جی، (1395)، مترجم: سید محمد اعرابی و مرجان فیاضی، چاپ هفتم، تهران: نشر مه کامه.
• تبیین شایستگیهای مدیران رویدادهای ورزشی، اسدی، نوید؛ سجادی، سیدنصرالله؛ گودرزی، محمود و مرادی، آرام، (1394)، مدیریت ورزشی، دوره 7، شمارۀ 2، ص 174-159.
• پادشاهی و پادشاهان از دیدۀ ایرانیان بر بنیاد شاهنامه فردوسی، اعتمادمقدِّم، علیقلی، (بی‌تا)، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ وهنر.
• توسعۀ مؤلفه‌های مقیاس سنجش شایستگی مدیران، اکرامی محمود و رجب‌زاده، سمیه، (1390)، فرآیند مدیریّت و توسعه، دوره ۲۴، شمارۀ ۳، صص 69-50.
• استراتژی منابع انسانی، بامبرگر، پیتر ولن مشولم، (1384)، ترجمۀ علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، چاپ دوّم. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
• درخت شاهنامه، پورخالقی چترودی، مه‌دخت، (1387 الف)، چاپ دوم، مشهد: انتشارات آستان قدس.
• راز دوازده درخت سرو یک پرسش ویک پاسخ حکیمانه و نمادین شاهنامه»، پورخالقی چترودی، مه‌دخت، (1387 ب)، پاژ، شمارۀ 1، صص166-143.
• شاهنامه و مدیریّت اقتضایی، پورخالقی چترودی، مه‌دخت؛ صمصامی، شیرین، (1392)، بهار ادب، سال ششم، شمارۀ چهار، زمستان، ،صص213-191.
• مروری بر ضوابط حاکم بر استخدام خویشاوندی در برخی دانشگاه‌های جهان، جوادی ارجمند، مرضیه؛ یوسفی، رضا، (1394)، نشاء علم، سال پنجم، شمارۀ دوم، صص 80-77.
• - بررسی اثربخشی فرآیند نیرویابی در سازمان ناجا (از دیدگاه کارشناسان مرکز گزینش و استخدام و معاونت نیروی انسانی ستاد ناجا)، حسینیان شهامت؛ مجیدی، عبدالله و یعقوبی، عادل، فصلنامۀ توسعه، سال ششم، شماره نوزدهم، 180-153.
• مبانی مدیریّت منابع انسانی، دسلر، گری، (1384)، مترجم: علی پارسائیان و سید محمد اعرابی. چاپ سوّم. تهران: نشر پژوهش‌های فرهنگی.
• طراحی الگویی مبتنی بر معیارهای اساسی جهت گزینش کارکنان شایسته و برآورد عملکرد سازمان، صفری، جلیل؛ مهدی‌زاده، مهران؛ عزیزی، علیرضا، (1394)، پژوهش‌های مدریّت منابع انسانی، سال هفتم، شمارۀ 4، 166-141.
• تأملی بر مسائل جذب و به‌کارگماری‌ منابع انسانی: رویکردی راهبردی، عباس‌پور، عباس، (1389)، فصلنامۀ منابع انسانی ناجا، سال پنجم، شمارۀ نوزدهم، صص 105-77.
• شاهنامه، فردوسی، ابوالقاسم، (1391)، به کوشش جلال خالقی مطلق، چاپ سوم، تهران: مرکزدایره‌المعارف بزرگ اسلامی.
• تبیین فرهنگی انتقال تجربۀ مدیریتی: تحلیلی بر عمل مدیران آموزش عالی کشور، موسی‌پور، نعمت‌الله، (1393)، تحقیقات فرهنگی ایران، دورۀ هفتم، شمارۀ اول، صص 144-123.
• مدیریت استراتژیک منابع انسانی و روابط کار، میرسپاسی، ناصر، (1389)، تهران: میر.
• A handbook of personnel management practice, Armstrong, M, (1993), 4th ed. London: Kogan Page.
• Academic Faculty Wives and Systemic Discrimination Antinepotism and Inbreeding, Dagg, A. I, (1993), Canadian Journal of Higher Education, 23 (1), pp1-18.
• Managing knowledge sharing: Emergent and engineering approaches. Van Den Hoof, B., and Huysman, M. (2009), Information & Management, 46 (1), pp 1-8.
• An integrated green supplier selection approach with analytic network process and improved Grey relational analysis. International Journal of Production Economics, Hashemi, S. H., Karimi, A., & Tavana, M. (2015). 159, 178-191.
• The Art and Science Competency Models: Pinpointing Critical Success Factors in Organizations, Lucia A & Lepsinger R., (1999), Jossey-Bass-Pfeiffer, San Francisco, CA.
• Sterategic Human Resource Management, Mellow, J. A, (2002), south- western: Tomson learning, 274-275