ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
اطلاعات مقاله
ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) شماره 42

سال : 11
شماره : 4
شماره پی در پی : 42

فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 11، شماره 4، ، شماره پی در پی 42

دهکی قزوینی؛ مقلدی هنرمند و نوجویی پیشگام

صفحه (327 - 348)
روح الله هادی(نویسنده مسئول)، آیدین اریلماز
تاریخ دریافت مقاله : پاییز 96
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : پاییز 97

چکیده

درویش محمد دهکی از اهالی دهک قزوین، شاعر صوفی مسلک قرن نهم هجری و معاصر جامی و امیرعلیشیر نوایی است. تخلص وی دهکی یا درویش است. از زندگی او اطلاعات دقیقی در دست نیست. نشان مقبره او را در قزوین و نزدیک به شاهزاده حسین داده اند. دیوان باقی مانده از او شامل 15 مخمس، یک مستزاد و نزدیک به 1236 غزل است. از دیوان وی دو نسخه باقی مانده است: نخست نسخه موجود در دانشگاه استانبول که تاریخ کتابت آن 896 ه.ق. است و دیگری نسخه کتابخانه ملی روسیه که احتمالا در قرن یازدهم کتابت شده است. نوشتار حاضر بیانگر نکاتی است که در خلال تصحیح این دیوان حاصل شده است. برای تصحیح دیوان درویش دهکی نسخه استانبول اساس قرار گرفته و با نسخه مسکو مقایسه شده است. شعر دهکی سرشار از لحظات ناب شاعرانه است که با اذعان به تقلید و توجه به شاعران دیگری چون سعدی، سلمان، حافظ، جامی و ... توانسته است بیتهای تحسین برانگیزی بسراید و با توجه به زبان عامه و استفاده از تکیه لامها و دقت در جزئیات و کاربرد آرایه ها طلیعه ای برای سبک هندی باشد. and lt;-div and gt; <-div>

کلمات کلیدی
درویش , دهکی , جامی , قزوین , شعر قرن نهم

فهرست منابع
  • 1لذریعه الی تصانیف الشیعه، آقا بزرگ تهرانی(بی تا)، القسم الاول من جزء التاسع، بیروت: دار الاوضاء.
  • بوستان خیال، بکتاش قلی ابدال رومی(1376)، با تحقیق و تصحیح و مقدمه محمد علی کوشا، تهران، انتشارات نهاوندی. .
  • تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین حسینی(بی تا )، با مقدمه جلال الدین همایی، جلد چهارم، تهران، انتشارات کتابخانه خیام. .
  • تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی تا پایان قرن دهم هجری، نفیسی، سعید(1363)، جلد اول ، تهران. .
  • تحفه سامی، سام میرزای صفوی(1314)، با تصحیح و مقابله وحید دستگردی، تهران: ضمیمه سال شانزدهم مجله ارمغان. .
  • تذکره آتشکده، آذر بیگدلی ، لطفعلی بیک(1337)، مقدمه، فهرست، تعلیقات سیدجعفر شهیدی، جلد اول، تهران، موسسۀ نشر کتاب. .
  • تذکره حسینی، میرحسین دوست حسینی سنبهلی(1292ق)، لکهنو: مطبع نامی منشی نولکشور. .
  • تذکره ریاض الشعرا، واله داغستانی، علیقلی(1383)، تصحیح و تحقیق محسن ناجی نصرآبادی، دو مجلد، تهران، انتشارات اساطیر. .
  • تدکره ریاض الشعرا، واله داغستانی، علیقلی(1391)، تصحیح، مقدمه و فهرستها، ابوالقاسم رادفر ، گیتا اشیدری، دو مجلد، تهران .ف پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی . .
  • تذکره شمع انجمن، محمد صدیق حسن خان بهادر(1386)، تصحیح و تعلیقات محمد کاظم کهدویی، یزد: انتشارات دانشگاه یزد. .
  • تذکره مجالس النفائس، امیرعلیشیر نوایی(1363)، به اهتمام علی اصغر حکمت، تهران، منوچهری. .
  • تذکره هفت اقلیم، امین احمد رازی( 1378)، با تصحیح و تعلیقات و حواشی محمدرضا طاهری، جلد دوم، تهران، سروش. .
  • تصحیح نسخه درویش محمد دهکی، درویش دهکی(1397)، رساله دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، به کوشش آیدین اریلماز( چاپ نشده) .
  • درویش دهکی شاعر گمنام ایرانی، گوزیلوز، علی(1383)، نامۀ پارسی، سال نهم، شماره دوم، تابستان 1383. .
  • دیوان حافظ شیرازی، خواجه شمس الدین محمد(1369) به اهتمام محمد قزوینی و قاسم غنی، مقدمه و مقابله و کشف الابیات از رحیم ذوالنور، تهران، انتشارات زوار. .
  • دیوان سلمان ساوجی، سلمان ساوجی (1336)، با مقدمه تقی تفضلی ، به اهتمام منصور مشفق، تهران ، بنگاه مطبوعاتی صفی علیشاه. .
  • دیوان عصمت بخارایی، عصمت بخارایی(1366)، به کوشش احمد کرمی، تهران، تالار کتاب. .
  • دیوان قصاید و غزلیات خواجه عمادالدین علی فقیه کرمانی معروف به عماد کرمانی، عماد فقیه کرمانی(1348)، به تصحیح رکن الدین همایونفرخ، تهران،ابن سینا. .
  • دیوان کاتبی نیشابوری - ترشیزی، کاتبی نشابوری(1382)، به تصحیح تقی وحیدیان کامیار، سعید خو محمد خیرآبادی، مجتبی جوادی نیا، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی. .
  • دیوان کامل امیرخسرو دهلوی، امیرخسرو دهلوی(1343)، به اهتمام م. درویش ، تهران، انتشارات جاویدان. .
  • دیوان کامل جامی، جامی ، نورالدین عبدالرحمان (1341)، ویراسته هاشم رضی ، تهران ، انتشارات پیروز. .
  • دیوان کمال خجندی، کمال خجندی(1375)، به تصحیح عزیز دولت آبادی، تهران، مجمع بزرگداشت شیخ کمال خجندی. .
  • دیوان کمال خجندی، کمال خجندی(1372)، به تصحیح و مقابله احمد کرمی، تهران ، انتشارات ما.شهر آشوب در شعر فارسی (تحریر ثانی)، گلچین معانی ، احمد(1380)، به کوشش پرویز گلچین معانی، تهران ، نشر روایت. .
  • عرفات العاشقین و عرصات العارفین، تقی الدین محمد اوحدی بلیانی ، ( 1389)، تصحیح ذبیح‌الله صاحبکار، آمنه فخراحمد، با نظارت محمد قهرمان، جلد سوم، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. .
  • غزلهای سعدی، سعدی شیرازی(1385)، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی ، تهران ، انتشارات سخن. .
  • فرهنگ سخنوران، خیامپور، عبدالرسول(1368)، جلد اول، تهران: انتشارات طلایه. .
  • کلیات سعدی، سعدی شیرازی(1393)، بر اساس تصحیح و طبع شادروان محمد علی فروغی و مقابله با دو نسخۀ معتبر دیگر ، تصحیح ، مقدمه، تعلیقات و فهارس به کوشش بهاءالدین خرمشاهی ، چ هفتم ، تهران . انتشارات دوستان. .
  • کلیات قاسم انوار، قاسم انوار(1337)، با تصحیح و مقابله و مقدمه سعید نفیسی، تهران، انتشارات کتابخانه سنایی. .
  • "