فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 12، شماره 1، بهار 98 ، شماره پی در پی 43

اهمیت نقد خویشتن در عرصۀ خلاقیتهای ادبی

صفحه (43 - 62)
یدالله جلالی پندری (نویسنده مسئول)، مهرداد نصرتی
تاریخ دریافت مقاله : زمستان 96
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : بهار 97

چکیده
در مطالعات نوین، دامنۀ نقد گسترده شده است. امروزه، نقد ادبی ادامۀ اثر است و جز با آن، به کمال نمیرسد. از سویی، شاعر یا نویسندۀ ادبی میتواند خود در جایگاه منتقد اولیه قرار گرفته و به خود انتقادی بپردازد، کما اینکه ادیبان، از دیرباز، بصورت خودآگاه یا ناخودآگاه، به نقد خویشتن پرداخته اند. این خود انتقادی ها گاهی در اثنای اثر ادبی و گاهی در منابع برون متنی(مثل نامه ها، یادداشتها و سخنرانیها و مقدمه های کتب و رسائل) ظهور یافته است. با اینحال، در مواردی پدیدآور ادبی تلاش کرده تا بصورت آگاهانه و سازمانیافته به نقد اثر، روش، زندگی خود بعنوان یک ادیب و یا نگرش خویش به ادبیات بپردازد. در این تحقیق تلاش شده با به رهگیری از دادههای کتابخانهای و بوسیلۀ تحلیل و توصیف، اهمیت نقد خویشتن بررسی شود، از جمله آنکه خوانندۀ عادی ادبیات، در عصر حاضر، با انبوهی از تولیدات ادبی، با کیفیتهای تفاوت روبروست. خود انتقادی میتواند هرچه بیشتر به او کمک کند تا به گزینۀ صحیح دست یابد.

کلمات کلیدی
نقد ادبی , خودانتقادی , نقد خویشتن , اهمیت و ضرورت

• اعترافات یک رمان‌نویس جوان، اکو، امبرتو.(1393). ترجمه: مجتبی ویسی، تهران: مروارید.
• جاودانه زیستن، در اوج ماندن. فرخزاد، فروغ.(1375). بکوشش: بهروز جلالی، تهران: مروارید.
• خود مشت و مالی، باستانی پاریزی، محمّد ابراهیم، تهران، نشر علم، 1384.
• دربارۀ ادبیّات و نقد ادبی. فرشیدورد، خسرو.(1373). تهران: امیرکبیر.
• دربارۀ هنر و ادبیّات. حریری، ناصر.(1385). تهران: نگاه.
• دیوان صائب تبریزی. صائب تبریزی، میرزامحمّدعلی.(1370). به‌کوشش: محمد قهرمان، چاپ دوم، تهران: علمی و فرهنگی.
• سیرنقدشعردرایران،ازمشروطه تا1332،غلامحسین‌زاده، غلامحسین.(1380). تهران: روزنه.
• معرفی‌خودانتقادی‌برون‌متنی درعرصۀ ادبیات.مهردادنصرتی وهمکاران.(1395).مجموعه مقالات یازدهمین همایش انجمن ترویج زبان‌وادبیات فارسی،رشت، صص: از 3350 تا 3370.
• مقدمات فرانقد ادبی. نصرتی، مهرداد.(1391). کرمان: مؤلف.
• منطق مکالمه ای، باختین، میخاییل.(1387). ترجمه: رویا آذرپور. تهران: نی.
• نظام‌بخشی به انواع نقد خویشتن در عرصۀ خلاقیتهای ادبی. نصرتی، مهرداد و یداله جلالی پندری.(1396). مجموعه مقالات دوازدهمین کنگرۀ بین‌المللی ترویج زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. صص: از 2101 تا 2121.
• نظام‌بخشی به انواع نقد خویشتن. نصرتی، مهرداد و یداله جلالی پندری.(1396).مقالات دوازدهمین همایش ترویج زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. صص: از 2101 تا 2121.
• نقد ادبی در سبک هندی. فتوحی رودمعجنی، محمود.(1385)، تهران: سخن.
• نقد ادبی. زرین‌کوب، عبدالحسین.(1392)، چاپ دهم، تهران: امیرکبیر.
• نقد ادبی. شمیسا، سیروس.(1383)، ، چاپ چهارم، تهران: فردوس.
• نقد خویشتن عرفانی در شعر فارسی. نصرتی، مهرداد و یداله جلالی پندری.(1395). مجموعه مقالات نخستین کنگرۀ بین‌المللی زبان و ادبیات، مشهد، صص: از 6153 تا 6172.
• نقد خویشتن و شیوه تعلیمی فریدالدین عطار. ویلی، محمدعیسی.(1387). ترجمۀ علیرضا رضایت، نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت، شماره 25، فروردین. صص: از 35 تا 42.
• نقد خویشتن تحلیل قصیدۀ در مذمّت شعر و شاعری از انوری. خسروی، حسین و حسین یزدانی.(1390). نشریۀ زبان و ادب فارسی، دورۀ 3، شمارۀ 7، تابستان. صص: از 109 تا 134.
• نقد شعر در ایران، از آغاز تا عصر جامی. درگاهی، محمود.(1377). تهران: امیرکبیر.
• Cantor, Paul A. & Others. (2009), Literature and the Economics of Liberty: Spontaneous Order in Culture, Edited by: Paul A. Cantor and Stephen Cox, Florence, Italy: the Ludwig von Mises Institute.
• Mendenhall, Allen.(2014), Literature and Liberty: Essays in Libertarian Literary Criticism. Lanham, MD: Lexington Books.
• Webster, Merriam.(2003), Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary, NY:Britannica Company