فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 5، شماره 1، بهار 91 ، شماره پی در پی 15

برآیند قدرت شخصیت در نمایشنامه (با تکیه بر سنجش قواعد نوبت‌گیری در نمایشنامه وای بر مغلوب)

صفحه (0 - 0)
بهروز محمودی بختیاری،نرگس فرشته حکمت
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
حوزه سبکشناسی زبان، از میان گونههای مختلف ادبی، گرایش بیشتری را به نمایشنامهها نشان میدهد، به گونهای که متون نمایشی، یکی از مهمترین زمینههای پیادهسازی الگوها و مباحث سبکشناسی گردیده است.در این حوزه از تحلیلهای زبانشناسانه که در پی ابهام زدایی از اثر ادبی است، رویکرد کاربردشناسی زبان از دیدگاههای دیگر تخصصیتر است؛دیدگاهی که از شاخههای بینرشتهای محسوب میشود و به مرور، منتج به ایجاد گرایشی نوین در زبانشناسی و نقد دراماتیک شده است. این شاخه التقاطی از زبانشناسی، با طرح مسئله نوبتگیری در گفتمان روزمره و به طور مشخص در گفتمان نمایشی، دیدگاهی علمی را فارغ از در نظر گرفتن نویسنده اثر، برای تحلیلهای سبکشناسانه در اختیار منتقد و پژوهشگر قرار میدهد.نوبتگیری در گفتمان نمایشی به بررسی برخی مؤلفهها در کیفیت تسهیم نوبت میان شخصیتها میپردازد تا از این طریق، میزان قدرتمندی هر شخصیت در هر مقطع از نمایشنامه را مورد ارزیابی قرار دهد. هدف از این پژوهش پاسخ به این پرسش است که نوبتگیری تا چه میزان میتواند پژوهشگر را به درک سبک زبان نمایشی نمایشنامهنویسان یاری رساند. به این منظور این نگرش نوین بر نمایشنامه وای بر مغلوب(1349) غلامحسین ساعدی (1346-1314) پیاده شده است تا از این رهگذر، کاربرد این نظریه در تحلیل متن ادبی به طور عملی نشان داده شود. خواهیم دید که بهرهگیری از قواعد نوبتگیری، بیانگر میزان قدرت شخصیت در هر مقطع از نمایشنامه و در ارتباط با دیگر کاراکترها است.

کلمات کلیدی
نوبت‌گیری , دیالوگ , قدرت شخصیت , وای بر مغلوب