ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 17، شماره 12، اسفند 1403 ، شماره پی در پی 106

نقد سرفصلهای دروس سبک شناسی در برنامه درسی دانشگاههای افغانستان در مقایسه با دانشگاههای ایران

صفحه (77 - 94)
عبدالوراح محمدی (نویسنده مسئول)، احمد رضی ، محمدعلی خزانه دارلو
تاریخ دریافت مقاله : اردیبهشت 1403
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : شهریور 1403

چکیده

زمینه: تحقیق کنون با رویکرد تطبیقی اجراشده است نشان میدهد که باوجود به روزرسانی سرفصلهای دروس سبک‌شناسی در برنامۀ درسی در دانشگاه های افغانستان، این درس آنچنانکه شایسته است نیازهای سبک‌شناسی دانشجویان را برآورده نو مهارت سبک‌سازی شناسایی سبکها را به دانشجویان فراهم نمیکند. در برنامه درسی دانشگاه های افغانستان 4 واحد سبک‌شناسی موجود است؛ اما این درس با رویکرد دانش‌محوری اجرا میگردد.

روش‌ها: این تحقیق با روش تحلیلی-توصیفی و با رویکرد تطبیقی اجرا شده است.

یافته ها: با گذراندن این درس دانشجویان میتوانند ویژگیهای برخی از سبکها عمومی و مبانی سبک‌شناسی را فرا بگیرند؛ اما در بخش انتقال مهارت سبک‌سازی، استفاده از نرم‌افزارهای تحلیل سبک، سبک‌پژوهی یا پرورش مهارتهای حرفه ای برای دانشجویان، تعریف منابع درامد سبک‌شناسی، سبک‌شناسی متون معاصر، سبک‌شناسی و رایانه و سبک‌شناسی در متون غیرادبی کاستیهای فراوانی دارد.

نتیجه گیری: کاستیهای موجود در سرفصل های دروس سبک شناسی برنامه درسی دانشگاه های افغانستان را میشود از طریق در اختیار قرار دادن بخشی از چهار واحد به ایجاد سبک در عرصه های نگارشی، گفتاری، محتوای دیجیتالی، آگهی‌های تبلیغاتی، تولید و تحلیل و ویرایش محتوا و تحلیل آمار کیفی با استفاده از نرم‌افزارها، تمرین شناخت سبک متون معاصر، اجرای سبک‌شناسی با استفاده از رایانه، تمرین شناخت سبک متون غیرادبی و... مرفوع کرد.

کلمات کلیدی
سبک شناسی , آزمایش سبک شناسی , سبک شناسی و رایانه , مطالعۀ تطبیقی , هیلداتابا

• افسری، غلامحسین (1390)، مبانی و اصول برنامه ریزی آموزشی و درسی. مشهد: پیام کلیدر.
• برنامه درسی مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات دانشگاه های افغانستان (1401)، کابل: ریاست نشرات وزارت تحصیلات عالی.
• درگاهی، محمود (1383)، «جایگاه معنی در سبک‌شناسی شعر فارسی»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، شماره مسلسل 193، صص 35-54.
• رحمانی بلداجی، مریم، مریم صابری، فرهاد محمدی (1394)، «هیلداتابا که بود، چه گفت و چه کرد؟» مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی و علوم تربیتی، موسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی: شیراز، ایران، صص 2863-2881.
• سمیعی گیلانی، احمد (1384)، «درباره سبک و سبک‌شناسی شعر فارسی»، نامه فرهنگستان، شماره پیاپی 28، صص 149-153.
• صفوی، کورش (1377)، «پیشنهادی در سبک‌شناسی ادب فارسی»، فصلنامه زبان و ادب، شماره 6، صص 43-56.
• غیاثی، محمدتقی (1368)، درآمدی بر سبک‌شناسی ساختاری، تهران: انتشارات شعله اندیشه.
• فتحی واجارگاه، کورش (1386)، اصول و مفاهیم اساسی برنامه ریزی درسی، تهران: انتشارات سمت.
• فتوحی، محمود (1388)، «سبک‌شناسی ادبی، سرشت سخن ادبی، برجستگی و شخصی‌سازی زبان»، فصلنامه زبان و ادب پارسی، شماره 41، صص 23-40.
• فتوحی، محمود (1396)، «نقد درس‌نامه های سبک‌شناسی و پیشنهاد دو درس سبک‌پژوهی و سبک‌ورزی در رشته ادبیات فارسی»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شماره اول، صص 47-66.
• قانونی، حمیدرضا (1388)، «ادبیات و جایگاه آن در مراکز آموزشی»، مجموعه مقالات همایش 1386 (بایدها و نباید‌‌ها در رشته زبان و ادبیات فارسی)، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
• کشاورز، سوسن، علی احمدی، محمود مهرمحمدی، یحیی قائدی (1395)، «تحلیل تطبیقی بنیادهای معرفت‌شناختی اقدام پژوهی از منظر فلسفه انتقادی و تفسیری»، زنجان: دوفصلنامه علمی-پژوهشی تأملات فلسفی دانشگاه زنجان، شماره 16، سال ششم، صص 121-146.
• محمدی، مهدی رضا ناصری جهرمی، حمید رئیسی، سولماز خادمی (1401)، «مقایسه تطبیقی سرفصل برنامه درسی دوره دکتری رشته برنامه ریزی درسی دانشگاه شیراز با برنامه درسی دانشگاه های برتر جهان»، دوفصلنامه توسعه برنامه درسی، شماره اول، صص 2-15.
• ملکی، حسن (1384)، «شیوه طراحی و تألیف کتاب درسی». تهران: سخن سمت، شماره 14، 9-22.