ماهنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13، شماره 7، مهر 1399 ، شماره پی در پی 53

بررسی سبکی و محتوایی غزلیات خواجوی کرمانی

صفحه (67 - 94)
ژیلا ریگی ، حبیب جدید الاسلامی (نویسنده مسئول)، احمدرضا کیخا فرزانه
تاریخ دریافت مقاله : مهر 1397
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : بهمن 1397

چکیده

خواجوی کرمانی یکی از غزلسرایان معروف قرن هشتم و اصطلاحاً از شاعران گروه تلفیق و الگوی اصلی حافظ در جریان غزلسرایی است. در این مقاله که به روش کتابخانه ای و به شیوۀ توصیفی-تحلیلی نوشته شده است به بررسی سبک ‌شناسی غزلیات خواجوی کرمانی پرداخته ایم. هدف اصلی این مقاله بررسی و تعیین ویژگیهای سبکی و محتوایی در غزلیات خواجوی کرمانی است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بحر رمل از میان یازده بحری که خواجو غزلیات خود را در آن اوزان سروده است، بسامد بیشتری دارد.استفاده از تشبیهات حسی به حسی، ایهام در انواع مختلف آن، تلمیحات گوناگون،از جمله ویژگیهای غزل خواجو در سطح ادبی هستند. وجود تعداد بیشمار اسلوب معادله، تشخیص و پارادوکس در غزلیات وی نشان میدهد که خواجو از نخستین کسانی است که قدمهای آغازین را برای پیدایش سبک هندی برداشته است.عشق، بخش مهمی از مضامین غزلیات او را تشکیل میدهد و پس از آن مضامین عرفانی در غزل او نمود بیشتری دارد.

کلمات کلیدی
سبک شناسی , خواجوی کرمانی , غزلیات , سطح ادبی , سطح فکری

• -آشنایی با عروض و قافیه (1382) شمیسا، سیروس، چاپ چهارم، تهران: میترا
• آفاق غزل فارسی (1370) صبور؛ داریوش،تهران: گفتار
• - بدیع از دیدگاه زیباشناسی (1379) وحیدیان کامیار، تقی، تهران، نشر دوستان
• -بیان، (1386) شمیسا، سیروس، چاپ دوم، تهران: میترا
• -تحول شعر فارسی (1339) موتمن، زین العابدین، تهران: طهوری
• - تشبیه مرکب در غزل سبک عراقی(1378) آقاحسینی، حسین ؛ محمود براتی؛ عباس نیکبخت، پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال ششم، ش 11، صص 36-5 .
• -سبک‌شناسی شعر( 1383) سیروس شمیسا، چاپ نخست از ویرایش دوم، تهران: میترا
• - سبک‌شناسی شعر فارسی از رودکی تا شاملو،( 1381) غلامرضایی، محمد؛تهران: جامی
• - سبک‌شناسی نظریه‌ها، رویکردها و روشها، ( 1391) فتوحی، محمود ؛چاپ اول، تهران: سخن
• - سیر غزل در شعر فارسی( 1373)، شمیسا، سیروس؛ تهران: فردوس
• - صورخیال در شعر سبک خراسانی( 1378) طالبیان، یحیی،کرمان: نشر عماد کرمانی
• -صور خیال در شعر فارسی(1372) شفیعی کدکنی، محمدرضا، تهران، آگاه.
• -عرفان خواجو (1370) شجیعی، پوران، کیهان فرهنگی( یادوارۀ خواجو) س8، ش5؛ آبانماه 1370
• -غزلیات خواجوی کرمانی (1370) به کوشش حمید مطهری، چاپ اول، کرمان: انتشارات خدمات فرهنگی کرمان
• -نخلبند شعرا( مجموعه مقالات کنگرۀ جهانی بزرگداشت خواجوی کرمانی)( 1379) امیری خراسانی، احمد؛ کرمان: مرکز کرمان‌شناسی
• - نگاهی تازه به بدیع، (1383) شمیسا، سیروس، چاپ سوم، تهران: میترا
• -موسیقی شعر (1376) شفیعی کدکنی، محمدرضا، چاپ پنجم، تهران: آگه