فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 10، شماره 1، بهار 96 ، شماره پی در پی 35

بررسی سبک شناسانه منظومه های گل کشتی از میر نجات ( م: 1180ه.ش.)و دیوان رضا یزدی متخلص به کمتر( م:1335ه.ش.)

صفحه (93 - 112)
مهین خطیب نیا (نویسنده مسئول)
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
میر نجات از شاگردان صائب تبریزی و از شاعران طراز اوّل اما گمنام سبک هندی است ،که غیر از دیوان،دو مثنوی به نامهای مسیر السالکین و گل کشتی از او برجای مانده ؛ مثنوی گل کشتی او فرهنگ جامعی از اصطلاحات خاص ورزش کشتی زورخانه ای است ؛لذا سوال اصلی پژوهش آن است که، با توجه به اینکه این منظومه دربردارنده اطلاعات مفید فرهنگی،اجتماعی و حتی سیاسی عصر صفوی نیز میباشد،از چه جایگاهی در بین متون نظم ادب فارسی برخوردار است؟مثنوی گل کشتی میر نجات نشان دهنده ارتباط تنگاتنگ کشتی زورخانه ای با موسیقی، عرفان، اسلام و مذهب تشیع و همچنین حاوی تمام فنون خاص این ورزش و از جمله اصطلاحات محاوره ای مردم زمان خود میباشد؛ حضور بیش از سیصد اصطلاح خاص کشتی در خلال اشعار ، این منظومه را از سایر شهر آشوبها متمایز ساخته، این مثنوی ،حتی در زمان حیات شاعر،از مقبولیتی عام برخوردار کرده است . کمتر نیز از شاعران دوره معاصر است ، که تحت تاثیر حافظ و سعدی ، غزلیاتی عارفانه و اخلاقی از او بجا مانده است .در این مقاله سعی بر آن است، تا ساختار ادبی دو منظومه مذکور مورد بررسی وارزیابی قرار گیرد.

کلمات کلیدی
سبک شناسی , میرنجات , گل کشتی , کمتر