فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 5، شماره 4، زمستان 91 ، شماره پی در پی 18

بررسی تفاوت ترجمۀ عبارات عربی در سه دوره از سبکهای مختلف نثر فارسی

صفحه (0 - 0)
ابراهیم رحیمی زنگنه،خلیل کهریزی
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
استشهاد به عبارات عربی یکی از ویژگیهای نثر فارسی در همۀ دوره and not;هاست؛ در دورۀ اول نثر فارسی با وجود قلّت استشهاد به عبارات عربی، نویسنده پس از ذکر عبارتی عربی بلافاصله آن را ترجمه میکند. این هنجار در سراسر دورۀ سامانی وجود دارد. پس از آن این هنجار در دورۀ غزنوی و سلجوقی در کتابهایی مانند تاریخ سیستان که در دنبالۀ نثر دورۀ سامانی نوشته شده and not;اند و همچنین در کتب صوفیه به چشم میخورد. اما در تاریخ بیهقی حتی نمیتوان یک نمونه از آن را یافت. با این وجود در سیاستنامه ، قابوسنامه و آثار آغازین نثر فنّی مانند کلیله و دمنه و چهارمقاله میتوان نمونه and not;های بسیاری از ترجمۀ عبارات عربی را یافت. این نوع ترجمۀ ساده که بیشتر به قصد آسان کردن متن برای خواننده صورت میگیرد توسط راوندی مؤلف راحه الصدور که ترجمه and not;های شیوای او مشهور است به اوج و بهترین شکل ممکن میرسد. با پیشرفت هرچه بیشتر زبان عربی در نثر فارسی، آرام آرام این نوع ترجمه کنار نهاده میشود و نوع جدیدی از ترجمه شکل میگیرد که در آن مؤلف با استفاده از واژه and not;ها و مضمون عبارتی عربی اعم از آیه، حدیث، شعر ومَثَل به خلق عبارتی فارسی میپردازد و پس ازآن اصل عبارت عربی را نیز ذکر میکند. این نوع ترجمه که با هدف خلق میدانی فراختر برای لفّاظی صورت میگیرد در همۀ آثار نثر فنّی دیده میشود و یکی از ویژگیهای نثر فنّی به حساب می and not;آید. لذا در این مقاله سعی شده است ضمن نشان دادن این ویژگیها تفاوت نثر مرسل، بینابین و فنّی در ترجمۀ عبارات عربی بعنوان یک ویژگی سبکی تبیین گردد.

کلمات کلیدی
سبک , نثر فارسی , استشهاد به عبارات عربی , ترجمه