فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 6، شماره 4، زمستان 92 ، شماره پی در پی 22

دیوان و سبک شاعری سلطان ابراهیم میرزای صفوی

صفحه (0 - 0)
احمد علی زاده،پریسا باقرنژاد
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
سلطان ابراهیم میرزا (946-984 ه ) پسر بهرام میرزا ابن شاه اسماعیل اول صفوی است. بهرام میرزا کوچکترین فرزند شاه اسماعیل اول صفوی بود و افزون بر شاه طهماسب اول، دو برادر دیگر به نامهای القاس میرزا و سام میرزا (مؤلّف تذکرۀ تحفه سامی) داشت. او از سال 963 هجری از طرف شاه طهماسب فرمانروایی ولایت مشهد را تا پایان عمر( 984) عهده دار بود. موضوع این مقاله معرفی دیوان شعر این شاعر ( با عنایت به تصحیح نسخه خطی) و نگاهی به هنر شاعری اوست. تنها اثر باقی مانده از او دیوان شعریست که در کتابخانۀ کاخ گلستان به شماره 2183 و به شماره ردیف 139 در صفحات 337 تا 340 جلد اول، بخش دیوانها با عنوان دیوان جاهی (تخلص شاعر) ثبت و معرفی شده است. در برخی از منابع تعداد ابیات دیوان او را قریب سه هزار بیت دانسته اند ( خلاصه التواریخ ،ص 110). دیوانی که از وی به دست ما رسیده ،993 بیت است که 859 بیت آن به فارسی و باقی به زبان ترکی است. دیوان شامل مقدمه منثور، هشت قصیده ، نود غزل، 58پنجاه وهشت رباعی و اشعار ترکی است. این دیوان پنج سال پس از کشته شدن شاعر به دست شاه اسماعیل دوم صفوی در سال 989 هجری به همت دخترش گوهر شاد خانم گردآوری شده ؛ سفینه ای است منتخب از کل شعر شاعر که به صورت ذوقی توسط دخترش انتخاب و تدوین شده است. مدح بزرگان دین اعم از: رسول اکرم (ص) ، امام حسین (ع) و امام رضا(ع)، وقوعگرایی و توجه به معشوق، مضامین عارفانه، اشارات تاریخی و فخر و خودستایی از مضامین عمده شعر اوست. شعر او ساده ، روان و پر تأثیر است.

کلمات کلیدی
ابراهیم میرزا , دیوان , تصحیح , سبک شعر , قرن دهم