فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 7، شماره 2، تابستان 93 ، شماره پی در پی 24

نگاهی به کاربرد تمثیل شجرۀ طیّبه در بازنمود اصطلاحات عرفان و تصوف، با معرفی مصادیق کلمه طیّبه

صفحه (0 - 0)
سعید واعظ ،غلامرضا مستعلی پارسا ،شیرزاد طائفی ، زهره اله دادی دستجردی
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
عرفا و صوفیه هم در بیان و بازنمود تجربیات عرفانی خود و تشریح مفاهیم و معانی مرتبط با آن، و هم برای وضع و تبیین اصطلاحات و مبانی عارفانه و صوفیانۀ خویش، همواره از آیاتِ مختلف قرآن بهره برده and not;اند؛ پس دور از انتظار نیست که تفسیر و یا تأویل و یا مصداق and not;یابی بسیاری از آیاتِ قرآن، در متون عرفان و تصوف قابل پیگیری و بررسی باشد. در این جستار، به روش اسنادی کاربردهای مختلف آیه and not;های 24و25سورۀ ابراهیم که دربردارندۀ تمثیلِ شجرۀ طیبه برای تبیین کلمۀ طیبه است، در متون عرفان و تصوف، نیز تفاسیر صوفیانه و عارفانۀ قرآن مورد بررسی قرارگرفته و نظریه and not;پردازی and not;ها و مصداق and not;یابی and not;ها و گاه تفسیرآنان پیرامون شجرۀ طیبه و به تبع آن کلمۀ طیبه، معرفی و فهرست شده است. از آنجا که عرفا به این تمثیل، نگاهی رمزگرایانه داشته and not;اند، هر کدام از اجزا و عناصر(مناسبات و ملائمات) آن مانند دانه، ثمره، شاخه، ریشه و... را نیز در حکمِ یکی از مفاهیم مرتبط با آن مصداق، در نظر داشته و معادلی را متناسب با آن مصداق، برای آن تعریف کرده and not;اند. برای تکمیل هر بحث به تفاسیر دیگر قرآن نیز مراجعه شده است. در مجموع، تمثیل شجرۀ طیبه برای بازنمود 14 اصطلاح عرفان و تصوف استفاده شده and not;است؛ یا به عبارتی دیگر در مجموعِ متون و تفاسیر عرفانی و غیر عرفانیِ مورد استفاده در این جستار، برای شجره طیبه و کلمۀ طیبه 14 مصداق معرفی شده and not; است.

کلمات کلیدی