ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 18، شماره 3، خرداد 1404 ، شماره پی در پی 109

بازنمایی گفتمان اقتصاد مقاومتی در نشریات داخلی بر اساس رویکرد جامعه شناختی-معنایی ون‌لیون

صفحه (115 - 132)
سوسن تقی‌پور ، فروغ کاظمی (نویسنده مسئول)، مریم ایرجی
تاریخ دریافت مقاله : آبان 1403
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : آبان 1403

چکیده

زمینه و هدف: الگوی جامعه شناختی – معنایی ون لیوون سرشار از مولفه های ایدئولوژیکی متفاوت است و برای بازنمایی کنشگران اجتماعی از دو ساز و کار اصلی صراحت و پوشیدگی استفاده میکند. هدف اصلی پژوهش حاضر این است که نشان دهد گفتمان اقتصاد مقاومتی از دیدگاه نشریات داخلی چگونه بازنمایی میشود و نشریاتی که بیانگر آن بوده اند، چگونه آن را در معرض دید خوانندگان قرار داده اند؟

روش پژوهش: داده های پژوهش از نشریات دنیای اقتصاد، تفاهم، فرصت امروز 1و فرصت امروز 2 به شیوه هدفمند از متون مربوط به حوزه گفتمان اقتصاد مقاومتی انتخاب شده است. گردآوری داده ها بصورت کتابخانه ای و روش انجام پژوهش، توصیفی-تحلیلی است.

یافته های پژوهش: بررسی داده ها نشان داد که بازنمایی گفتمان اقتصاد مقاومتی در نشریات داخلی از طریق بهره گیری از مولفه های گفتمان مدار متعددی صورت گرفته که برخی از آنها صریح و مابقی آنها غیرصریحند و بر اساس آنها میتوان میزان صراحت/ عدم صراحت بیانی نشریات مورد بررسی را مشخص نمود.

نتایج پژوهش: با توجه به نمونه های تحلیل شده در بخش تحلیل داده ها، این نتایج بدست آمد که نشریه فرصت امروز 1 کمترین میزان عدم صراحت و نشریه دنیای اقتصاد بیشترین میزان عدم صراحت را به خود اختصاص داده‎اند و در این میان نشریه فرصت امروز 2 و نشریه تفاهم در سطح میانی قرار گرفته و تقریبا مشابه عمل کرده اند. به عبارت دیگر، صراحت بیانی متون در داده های بررسی شده به ترتیب در نشریات فرصت امروز 1، فرصت امروز 2، تفاهم و دنیای اقتصاد دیده میشود.

کلمات کلیدی
تحلیل گفتمان انتقادی , ایدئولوژی , صراحت بیانی , رویکرد ون‌لیوون , اقتصاد مقاومتی

• آقاگل‌زاده، فردوس و مریم غیاثیان (1386). "رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی". مجله زبان و زبان شناسی سال 3 شماره 1 54-39.
• تسلیم جهرمی، فاطمه. (1402) بازنمایی کارگزاران اجتماعی در گفتمان طنز احمد شاملو بر اساس الگوی ون لیوون. متن پژوهی ادبی، دوره 27، شماره 97.صص 404-367.
• حیدری تبریزی، حسین و رزمجو، سید آیت الله. (1384). شیوه های تصویرسازی کارگزاران اجتماعی در گفتمان فارسی: تحلیل توجیهی گفتمان با عنایت به مولفه های جامعه شناختی ـ معنایی. نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، 195صص.34-1.
• رحیمی ، منصورو سید احمد پارسا. (1402).کیفیت نقش آفرینی عناصر زبانی و روایی در پیکر بندی متن آرش کمانگیر. زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی)، شماره 40 (پیاپی 95) .صص 134-111.
• فداکار، کژال و رضا صادقی شهپر. (1401) .مشروعیت بخشی و مشروعیت زدایی در اشعار ملک الشعرای بهارو حاجی قادر کویی بر اساس نظریه ون لیوون. پژوهشنامه ادبیات کردی، دوره: 8، شماره:1
• فیضی، فاطمه و طاهره میرهاشمی. (1401) .نام دهی و طبقه بندی در اشعار عارف قزوینی بر اساس الگوی بازنمایی کارگزاران اجتماعی ون لیوون. جامعه شناسی سیاسی ایران مهر،شماره : 23.
• فرکلاف، نورمن. (1387). تحلیل گفتمان انتقادی. ترجمه فاطمه شایسته پیران و دیگران. ( چاپ دوم ) تهران:دفتر مطالعات و توسعه رسانه
• قنبری عبدالملکی، رضا، و فیروزیان پوراصفهانی، آیلین. (1401). بررسی شیوه های بازنمایی کنشگران اجتماعی در داستان «دره خزان زده» از منظر تحلیل گفتمان انتقادی با بهره گیری از مولفه های جامعه شناختی معنایی (رویکرد ون لیوون). جستارهای زبانی، 13(1 (پیاپی 67) )، 199-232.
• کنعانی، ابراهیم و انتظاری، صفورا (1401) تحلیل گفتمان انتقادی رمان رؤیای تبت بر پایه الگوی ون لیوون، مطالعات زبانی و بلاغی، سال 13، شماره 29، صص 240-219.
• کیشانی فراهانی ، محمد و منوچهر اکبری .(1401) .نام دهی و طبقه بندی در اشعار سیاسی و اجتماعی فروغی یزدی بر اساس الگوی کارگزاران اجتماعی ون لیوون . دو فصلنامه ادب فارسی، دوره: 12، شماره2.
• ناصری، فرشته. (1400). بررسی مؤلفه های گفتمان مدار کارگزاران اجتماعی در تذکرهالاولیا عطار براساس نقش عرفانی فضیل بن عیاض و باتکیه برالگوی ون لیوون.
• ون دایک، تئون ای (1382). مطالعاتی در تحلیل گفتمان: از دستور متن تا گفتمان کاوی انتقادی. ترجمه پیروز ایزدی و دیگران. تهران:دفتر مطالعات و توسعه رسانه.
• یارمحمدی لطف اله. (1383). گفتمان شناسی رایج و انتقادی. تهران: انتشارات هرمس.
• یارمحمدی، لطف‌الله و لیدا سیف (1383). بازنمایی کارگزاران اجتماعی در منازعات فلسطین و اسرائیل از طریق ساختارهای گفتمانمدار جامعه شناختی ـ معنایی. مجموعه مقالات ششمین کنفرانس زبانشناسی ، تهران :دانشگاه علامه طباطبایی 421-334.