ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 17، شماره 12، اسفند 1403 ، شماره پی در پی 106

نمودهای تاثیر اسطوره ، حماسه و افسانه در داستانهای فانتزی محمدرضا یوسفی

صفحه (117 - 135)
مریم زند آزاد (نویسنده مسئول)
تاریخ دریافت مقاله : تیر 1403
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : مهر 1403

چکیده

زمینه و هدف: داستانهای جادویی از دیرباز‌، در افسانه ها و قصه های پریان‌، با استقبال زیاد کودکان مواجه بوده است‌. ‌روی آوردن روز‌افزون نویسندگان و خوانندگان به این گونۀ ادبی‌، از اهمیت آن نزد عموم مردم و همچنین منتقدان حکایت میکند‌.

روشها: این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی کوشیده است به بررسی مهمترین تاثیرات اسطوره، حماسه و افسانه در آثار فانتزی محمدرضا یوسفی بپردازد. گردآوری داده ها در این جستار از طریق فعالیت کتابخانه ای صورت گرفته است.

یافته ها: یوسفی در آثار فانتزی خود، به اکتشاف در آن سوی تجربه ها میاندیشد و میکوشد با ایجاد حیرت و شگفتی، انسان محاط در عالم علم و خرد را در سرزمین داستان به آرزوهای ناممکن خود برساند. او در آثار فانتزی خود که از واقعیت به دور است، با پناه بردن به نیروی تخیل سعی دارد‌ تا واقعیتها را در جهان غیر واقعی بازسازی نماید.

نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان میدهد یوسفی در آثار فانتزی خود در انتخاب نام داستانها، انتخاب موضوعات و درونمایۀ داستانها، انتخاب نام شخصیتها و خلق شخصیتها از اساطیر و حماسه ها تاثیر پذیرفته است.

کلمات کلیدی
فانتزی , اسطوره , حماسه , محمدرضا یوسفی

• آب‌پرور، مسعود ( 1372) پیرامون فانتزی و مختصات آن‌، کلمه، شماره 9-10؛ صص: 58-65
• اگان، کی ران (1384-1385) فانتزی و واقعیت در داستانهای کودکان، ترجمه شیوا خویی، کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره 101-103؛ صص: 99-114
• باقری، مهری( 1376) دینهای ایرانی پیش از اسلام، ‌ تبریز: دانشگاه تبریز، ص: 158 ‌
• برومند سعید، جواد (1377)؛ نوروز جمشید، تهران: توس. صص: 61-71
• بلوچ،حمیدرضا(1392) مکاتب روان شناسی، تهران: پندارتابان. ص: 112
• پایور، جعفر( 1378) بلیناس! بلیناس جادوگرراز سرما را بگو، کتاب ماه کودک و نوجوان، شمارۀ 21، صص: 18-21
• پورخالقی چترودی، مهدخت و مریم جلالی (1389) فانتزی و شیوه های فانتزی‌سازی شاهنامه در ادبیات کودک و نوجوان، مطالعات ادبیات کودک، سال اول، شماره اول، صص: 55-74
• پور نامداریان، تقی؛ محمد خسروی شکیب( 1364)‌ دگرگیسی نمادها در شعر معاصر،پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 11، صص: 147-162
• تالکین، جی، آر، آر ( 1385) فانتزی و کودکان‌، ترجمۀ غلامرضا صراف، کتاب ماه کودک و نوجوان، شمارۀ 105-106؛ صص: 126-137
• رضی، هاشم (1381)؛ آیین مهر؛ تاریخ آیین رازآمیز میترایی در شرق و غرب، تهران: بهجت.ص: 117
• صدیقی مقدم، فرحناز (1388)؛ فرافانتزی و فانتزی نو، کتاب ماه کودک و نوجوان، ش 37، صص 45-44.
• قزل ایاغ ، ثریا ( 1388) ادبیات کودک و نوجوان و ترویج خواندن، تهران : سمت.ص: 157
• لینچ براون، کارول و کارل.ام.تاملینسون (1377) فانتزی نو، ترجمۀ پرناز نیری، پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، شماره 13، صص: 48-64
• کائدی، شهره (1378)؛ نه افسانه نه تاریخ، پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، س 4، ش 16، صص 108-101.
• کریمی، ابوذر ( 1385) ‌سرچشمه های فانتزی در ادبیات کهن، قسمت اول، قصه دقوقی‌، کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره ،104-105-106خرداد، تیر، مرداد، صص: 161-168
• محمدی، محمدهادی( 1378) روش شناسی نقد ادبیات کودکان، تهران: سروش. ص: 119
• نعمت اللهی ، فرامرز ( 1385) ادبیات کودک و نوجوان ، شناسایی ، ارزشیابی ، ارزش گذاری، تهران: مدرسه.ص: 93
• ورزی، کاتارینا (1384)‌ ‌درآمدی بر فانتزی‌، روشنان، دفتر دوم، بهار، صص: 52-77
• ورمازرن، مارتن (1372)؛ آیین میترا، ترجمه بزرگ نادرزاده، تهران: چشمه.ص: 203
• یوسفی لویه و دیگران( 1387) قصه درمانی و اختلال روانشناختی، تعایم و تربیت کودکان استثنایی، شمارۀ 84 و 85، صص: 12-28
• یوسفی، محمدرضا (1385) افسانه بلیناس جادوگر، چاپ سوم، تهران: نشر پیدایش.
• ـــــــــــــــــ (1377) دختران خورشیدی، تهران: پیدایش.
• __________( 1387) ‌افسانه شیر سپید یال ، ‌‌چاپ چهارم، تهران: نشر پیدایش. ‌