ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13، شماره 11، بهمن 1399 ، شماره پی در پی 57

بررسی سبک فکری و جامعه شناسی آثار داستانی شهرنوش پارسی پور

صفحه (51 - 70)
ثمر میری ، مصطفی سالاری (نویسنده مسئول)، بهروز رومیانی
تاریخ دریافت مقاله : دی 1398
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : خرداد 1399

چکیده

بازتاب جامعه در آثار ادبی از مسائل اساسی است که هم در جامعه شناسی و هم در ادبیات مورد ارزیابی قرار میگیرد. با مطالعۀ ادبیات هر دوره میتوان از اوضاع فرهنگی، سیاسی و اجتماعی آن دوره آگاهی یافت. زیرا ادبیات هر عصر، رنگ جامعۀ خود را دارد. شهرنوش پارسی پور از نویسندگانی است که رویدادهای اجتماعی زمان خود را در آثارش منعکس نموده است. لذا رمانهای او را میتوان در قالب نقد جامعه شناسی بررسی کرد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، آثاری از جمله «طوبا و معنای شب» «سگ و زمستان بلند» «زنان بدون مردان» و «تجربه های آزاد» را با تکیه بر نهادهای مهم اجتماعی چون خانواده، فرهنگ، مذهب و سیاست مورد بررسی قرار داده است. نگارنده پس از بررسی به این نتیجه دست یافت که همۀ نهادهای موجود در جامعۀ واقعی، بویژه سیاست در آثار پارسی پور نقش تعیین کننده ای دارند. نویسنده با تصویرِ جامعه در آثار خود، از رنج بیشمار زنان پرده برمیدارد و تلاش آنها برای رهایی را با رفتارهای مثبت و منفی توصیف مینماید.

کلمات کلیدی
جامعه شناسی ادبیات , خانواده , مذهب , فرهنگ , سیاست , آثار داستانی , شهرنوش پارسی پور

• - اسلام و جامعه شناسی خانواده، بستان، حسین و دیگران، چاپ دوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1385. اصول و مبانی جامعه شناسی، فرجاد، محمدحسین، چاپ اول، تهران، انتشارات اساطیر، (1376).
• - بنیادهای علم سیاست، عالم، عبدالرحمان، چاپ اول، تهران، نشر نی، (1373).
• - تجربه های آزاد، پارسی پور، شهرنوش، چاپ اول، تهران، چاپخانۀ سپهر، (1357).
• - جامعه شناسی دینی، توسلی، غلامعباس، چاپ اول، تهران، انتشارات سخن (1380).
• - جامعه شناسی در ادبیات فارسی، ستوده، هدایت الله، با همکاری مظفرالدین شهبازی، چاپ اول، تهران، آوای نور، (1378).
• - دائره المعارف علوم اجتماعی، ساروخانی، باقر، تهران، انتشارات کیهان، (1370) .
• - دانش خانواده، محمودیان، حسین، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت، (1383).
• - درآمدی بر خانواده و نظام خویشاوندی، فربد، محمدصادق، چاپ دوم، تهران، انتشارات پشوتن، (1388).
• - زنان بدون مردان، پارسی پور، شهرنوش، چاپ اول، تهران، نقره، (1368).
• - سگ و زمستان بلند، پارسی پور، شهرنوش، چاپ دوم، تهران، انتشارات امیرکبیر، (1369).
• - طوبا و معنای شب، پارسی پور، شهرنوش، چاپ ششم، تهران، نشر البرز، (1397).
• - گفتگوی فرهنگ و تمدنها، مهیمنی، محمد، تهران، نشر ثالث(1379).
• - مبانی جامعه شناسی، کوئن، بروس، ترجمه غلامعباس توسلی و رضا فاضل، تهران، انتشارات سمت (1391).
• - مبانی جامعه شناسی، وثوقی، منصور و نیک خلق، علی اکبر، چاپ هفدهم، تهران، انتشارات بهینه (1386).
• - نظریه های کلاسیک جامعه شناسی، دیلینی، تیم، ترجمه بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، چاپ اول، تهران، نشر نی، (1387).
• - نقد ادبی، کارلونی، فیلو، ترجمۀ نوشین پزشک، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، (1386).
• - نقد جامعه شناختی لوسین گلدمن، کهنموئی پور، ژاله، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی فرهنگی، (1389).
• - نقد تکوینی، گلدمن، لوسین، ترجمه محمد غیاثی، تهران، انتشارات نگاه، (1382).