- تعداد نمایش : 744
- تعداد دانلود : 630
- آدرس کوتاه شده مقاله: https://bahareadab.com/article_id/926
سال : 13
شماره : 3
شماره پی در پی : 49
ماهنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13،
شماره 3،
،
شماره پی در پی 49
نقد و بررسی نوآوری در شعر معاصر تاجیکستان
صفحه
(57
- 74)
محمد اسماعیل شفیع پور فومنی ، عباسعلی وفایی (نویسنده مسئول)
تاریخ دریافت مقاله
: 9 بهمن 1396
تاریخ پذیرش قطعی مقاله
: 26 خرداد 1397
چکیده
زمینه و هدف: در شعر معاصر تاجیک، علاوه بر تأثیرپذیری از ادبیات روس، ردپایی از تأثیر ادیبان ایرانی دیده می‌شود. هدف این پژوهش عبارتست از بررسی شعر نو شاعران معاصر تاجیک نظیر بازار صابر، دارا نجات، علی محمد مرادی، و عسگر حکیم از نسل چهارم، و گلرخسار، محمدعلی عجمی، و نظام قاسم از نسل پنجم، و بررسی میزان تأثیر آنها از شعرای معاصر و پیشگام ایران نظیر نیما یوشیج، اخوان ثالث، احمد شاملو، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری، و سیاوش کسرایی از نسل اول و دوم ادبیات معاصر ایران، بررسی سبک شناسانه در سطوح زبانی، ادبی و فکری و طبقه بندی نوآوریهای آنها در اشعارشان.
روش مطالعه: این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی، و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است.
یافته ها: شعر تاجیک در تصویرسازی، بیشتر به میراث شعرفارسی نظر دارد و در ایجاد صورتهای خیالی از شیوه های بیانی و بدیعی کهن بهره میگیرد. تشخیص، استعاره، تشبیه، تضاد، جناس، ایهام، ارسال المثل، حسن و تعلیل از جمله صنایع بیانی و بدیعی پربسامد در شعر معاصر تاجیکستان است. تناقض یا پارادوکس نیز در شعر معاصر تاجیک بسامد جالب توجهی دارد. همچنین محتوای اشعار شامل تصویر پدیده های تازه، توجه به ملتهای دیگر، و پرداختن به دردهای اجتماعی گویای تحولات در مضمون است.
نتیجه گیری: نتیجه این جستار گویای این است که استفاده از صنایع ادبی درشعر تاجیک کمتر از شعر افغانستان و ایران است و این به سبب تأثیرپذیری این شعر از شعارزدگی، خطابه های عریان و بدون پیرایش و بدیعی سخن گفتن شعرای شوروی سابق است. شعر تاجیک در تصویرسازی، بیشتر به میراث شعرفارسی نظر دارد و در ایجاد صورتهای خیالی از شیوه های بیانی و بدیعی کهن بهره میگیرد. شعر تاجیکستان به دلیل تفاوت گویشی تاجیکان با ایران و نیز عدم تسلط شاعران معاصر به وزن عروضی، سکته ها و اشکالاتی بچشم میخورد. در تاجیکی گاه مصوتی کوتاه، بلند تلفظ می‌شود و یا برعکس. از همین روی برای تقطیع درست آثار شاعران تاجیک باید آنها را به همان گویش بخوانیم.
<-div>
کلمات کلیدی
شعر معاصر
, نوآوری
, تاجیکستان
- از صبا تا نیما. آرین پور، یحیی (1372). ج 2. تهران: انتشارات زوار. چاپ چهارم.
- ایامی که در انتظار بودیم. فیروز، بهرام (1987). ادبیات صنعت. نشریه اتفاق نویسندگان تاجیکستان. دوشنبه: شماره 4.
- اینجا بخارا. شکوری، محمدجان (1382). مجله نامه پارسی. سال هشتم.
- بررسی تطبیقی نوآوری در شعر معاصر تاجیکستان و ایران. کرکوتی، الناز (1394). کنفرانس بین المللی ادبیات و پژوهش‌های تطبیقی در آن. استان گلستان- گرگان.
- برگزیده اشعار بازار صابر. صابر، بازار (1373). چاپ اول. تهران: الهدی.
- برگزیده اشعار. حکیم، عسکر (1373). تهران: انتشارات بین المللی الهدی. چاپ اول.
- برگزیده اشعار. قناعت، مومن (1373). تهران: انتشارات موسسه الهدی. چاپ اول. ص 261 و 262.
- تأثیر شعر ایران بر شعر معاصر تاجیکستان. شعردوست، علی اصغر (1376). تهران: ایران شناخت. شماره 4.
- تأثیر شعر معاصر ایران بر شعر تاجیکستان (شعر دارا نجات به عنوان نمایندۀ گروه). شریف‌زاده مود، میترا (1394). نشریۀ ادبیّات تطبیقی. سال 7. شماره 13.
- تاجیک در سده 20. عصارزاده، حاتم شاه (1999). دوشنبه: معارف.
- تاجیکستان در مسیر تاریخ. شکورزاده، میرزا (1385). تهران: انتشارات بین المللی الهدی. چاپ اول.
- تاریخ تحلیلی شعر نو. لنگرودی، شمس (1378). ج 1. تهران: نشر مرکز. چاپ دوم.
- تنهاتر از تنهایی. صفی آوا، گلرخسار (1388). تهران: انتشارات بین المملی الهدی. چاپ اول.
- چراغ روزه‌دار. مرادی، علی‌محمد (1998). دوشنبه.
- چشم‌انداز شعر معاصر تاجیکستان. شعردوست، علی اصغر (1389). چاپ دوم. تهران: الهدی.
- خورشیدهای گمشده. قزوه، علیرضا (1376). تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
- راهنمای ادبیات معاصر. شمیسا، سیروس (1383). تهران: انتشارات میترا.
- رویش سکوت. نجات، دارا (1385). تهران: انتشارات پیوند.
- زنگوله زنان گذشت باران: سیری در شعر معاصر تاجیکستان. مجیب، مهرداد و ذبیح الله، بهروز (1390). تهران: انتشارات آرمان شهر. چاپ اول.
- سبک شناسی. فتوحی، محمود (1390). تهران: انتشارات سخن. چاپ دوم.
- سرزمین پاک نیاکانم. نفیسی، سعید (1391). تاجیکان در مسیر تاریخ.
- سیر تحول شعر نو در ادبیات تاجیک. بوند شهریاری، علی اصغر (2002). دوشنبه: آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان.
- شعر تاجیک. گرایش‌های فکری و روند تحولات ادبی (گفتگو). صابر، بازار (1373). کیهان فرهنگی. سال یازدهم. آذر و دی.
- شعر معاصر تاجیکستان (سخنرانی). موسوی گرمارودی، سیدعلی (1392). نشست فرهنگی شهر کتاب.
- شعر معاصر تاجیکستان: بوی خون می‌کند بهار امسال. مرادی، علی محمد (1372). مجله شعر. شماره 9.
- شعرنویسی علم دارد. نجات، دارا (2003). چرخ گردون. شماره 51.
- غزل معاصر تاجیکستان. قزوه، علیرضا (2004). رساله دوره دکتری. دانشگاه ملی تاجیکستان. دوشنبه.
- فرهنگنامۀ ادبی فارسی (1381). تهران: شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی.
- گلچین اشعار. صفر، عاشور (1376). چاپ اول. تهران: الهدی.
- گلچین اشعار. تورسون زاده، میرزا (1879). مسکو. نشر پروگوس.
- گلچین اشعار. لایق، شیرعلی (1375). تهران: الهدی. ص 5.
- گلچینی از اشعار. صفی آوا، گلرخسار (1373). ترجمه میرزا شکورزاده. تهران: انتشارات الهدی.
- گونه‌های نوآوری در شعر معاصر ایران. حسن لی، کاووس. (1391). تهران: نشر ثالث. چاپ سوم.
- نبض باران. با مقدمه سهیلا حسینی. خجندی، فرزانه (١٣٩٠).تهران: انتشارات شورای گسترش زبان و ادب فارسی.
- نقد شعر معاصر: امیرزادۀ کاشی‌ها. سلاجقه، پروین (1384). تهران: انتشارات مروارید