ماهنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13، شماره 5، مرداد 1399 ، شماره پی در پی 51

سبک شناسی واژه های مجموعه شعرهای شاعران فارسی سرای مازندران از سال(1357) تا پایان سال (1397) با رویکرد لایه ای

صفحه (22 - 45)
عبدالرضا شیردست ، غلامرضا پیروز (نویسنده مسئول)، علی اکبر باقری ، حسین حسن پور آلاشتی
تاریخ دریافت مقاله : پاییز 1398
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : پاییز 1398

چکیده

سبک شناسی لایه ای یکی از روش های نوین سبک شناسی است که با تجزیه تحلیل ویژگیهای سبکی متن، چگونگی شکل گیری مفاهیم را در زبان مورد بررسی قرار میدهد. بخش عمده ای از سرشت یک سبک را نوع گزینش واژه ها میسازد و عناصر واژه یکی از شاخصه های بنیادین بافت شعر به شمار میرود. پژوهش حاضر سبک شناسی واژۀ دفترهای شعر بیست شاعر برجستۀ فارسی سرای مازندران از سال(1357) تا پایان سال (1397) با رویکرد لایه ای است و نویسندگان درصدند جایگاه شاعران مازندران در پیکرۀ شعر معاصر و میزان توفیق و عدم توفیق آنان را در کاربست مقولۀ واژه ها مشخص نمایند. به همین روی تلاش گردید تا بیست ودو عنصر سبکی که در گزینش واژه نقش دارد، از تمام گرایش های سبکی، قالبها و ژانرهای موجود در شعر استان که به نوعی وضعیت شعر چهار دهه است، تبیین و تحلیل شود. یافته های این پژوهش با توجه به تحلیل داده های آماری نشان میدهد که در سروده های شاعران مازندران واژه های ذهنی(انتزاعی)، عام، بی نشان، عامیانه، فاخر، رسمی رایج فارسی معیار، متضاد و پارادوکسیکال، بومی و اقلیمی، رنگ واژه، موتیف، ترکیبهای نو (ابداعی) و رمزگان غنایی بسامد و برجستگی دارد اما برخی از صورتهای واژه همچون غیربهداشتی، بیگانه و نشاندار پرتکرار نیست. روش پژوهش تلفیقی از نوع کمی و کیفی و تحلیل محتوا با استفاده از منابع اسنادی و سایت های معتبراینترنتی است.

کلمات کلیدی
شاعران مازندران , شعر معاصر , سبک شناسی لایه ای , مقوله های واژه

• آبی ناگهان، جعفری خورشیدی، منصور(1393) تهران، ناشر: فصل پنجم.
• آخرین ایستگاه جهان، عمادی، اسدالله (1386) تهران: نشر اشاره.
• آشنای شالیزار(پژوهشی در زندگی و شعر سلمان)، خادمی کولایی، مهدی(1385) ساری، نشر: شلفین.
• آوازهایی برای آفتاب، صابر، فرهاد (1378)، تهران، نشر: ثالث.
• آواز ریشه¬ها، عمادی، اسدالله (1376) تهران: نشرغدیر.
• آوازهای ایرانی، سلیمانی، فرامرز(1368) تهران، انتشارات: نگاه.
• آیش سبز، صابر، فرهاد(1372)، آمل، ناشر مولف.
• از آسمان سبز، هراتی، سلمان(1368) تهران، انتشارات: حوزۀ هنری.
• ازکوچه¬های اسطوره، جوادیان کوتنایی، محمود (1387) تهران: نشر اشاره.
• ازکنگه¬لو تا کومه¬های دور، قیصری، جلیل(1373) نوشهر، ناشر مولف.
• از هفتاد که بگذریم، بذر افشان، رجب (1382) تهران، انتشارات: پویند.
• از گلوی سرخ سهراب، سلیمانی، فرامرز(1370) امریکا، نیویورک: انتشارات: نور.
• از این حوالی بارانی، مهجوریان نماری، علی¬اکبر (1392) آمل، نشر: شمال پایدار.
• این کتاب اسم ندارد، خبازی، مهدی (1384) تهران، انتشارات: قصیده سرا.
• این همه دلتنگی، کرمدُخت، شعبان(1380) بابلسر، نشر: روجین.
• بازگشت به سرزمین مادری، عمادی، اسدالله(1395) ساری، نشر: هاوژین.
• با یاسهای بعد ازما، مهجوریان نماری، علی¬اکبر (1396) مشهد، انتشارات: بوتیمار.
• برای عاشق شدن همیشه دیر است، عمادی، اسدالله (1393) ، ساری، نشر: شلفین.
• به رنگ نارنگی، بهرام پرور، سیامک(1394) تهران، انتشارات: نیماژ.
• بوی آبی رویا، جوادیان کوتنایی، محمود جوادیان کوتنایی، محمود (1385) تهران، نشر: اشاره.
• پدیده¬های صبور، الیکایی، نرگس(1379) تهران ، نشر: طوس.
• پروانه¬های پراکنده، جعفری خورشیدی، منصور (1396) تهران، انتشارات: نگاه.
• پرنیان(دیوان کامل بزرگی) بزرگی نوشهری، بهمن (1388) تهران، انتشارات: شلاک.
• پولک¬های سفید، بذر افشان، رجب و جواد اکبری(1396) تهران، انتشارات: اردبیل.
• تاچیدن آفتاب گردان، الیکایی، نرگس (1393) تهران، نشر: عمران.
• ترانه¬های تمشک و باران، محمدی، تقی(1374) تهران، نشر: آرست.
• خلوت مهتاب، پیروز، غلامرضا(1388) تهران: نشر اسطوره.
• دری به خانۀ خورشید، هراتی، سلمان (1368) تهران، انتشارات: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
• دل کبودیهای پاییزی، بذر افشان، رجب(1381) ساری، ناشر: مولف.
• درختان صلح، الیکایی، نرگس(1381) تهران، نشر: عمران.
• دختران پرتقال چین، محمدی، تقی (1377) تهران، نشر: آرست.
• در گسترۀ خاکستری ابر، جوادیان کوتنایی(1396) ، محمود تهران، نشر: داستان.
• در همۀ بندرگاه¬ها از کشتیِ گمشده حرف بود، نصری، تیرداد (1393) تهران : سولار.
• دستور زبان فارسی از دیدگاه رده شناسی، ماهوتیان، شهرزاد(1378) تهران: نشر مرکز.
• دو قدم مانده به خاکستر، نصری، تیرداد(1393) تهران : سولار.
• دوربودن به ما نمیآید، احمدی، محمود(1396) ناشر مولف.
• دومقاله، سلیمانی، فرامرز،(1366) دنیای سخن، شماره16-15، دی و بهمن.
• دیار خانه¬های بارانی، مهجوریان نماری، علی¬اکبر(1388) ساری، انتشارات: شلفین.
• روش و متدولوژی روایتگری(شعر دهۀ هشتاد)، بذر افشان، رجب(1397) تهران: نشر سولار.
• رویاییها، سلیمانی، فرامرز (1368) تهران، انتشارات: دی.
• زیباست با تو خواندن، عمادی، اسدالله (1393) ساری، نشر: شلفین.
• چون عقربه¬یی جهان را به حرکت در میآورد، الیکایی، نرگس (1380) تهران، نشر: صدرا.
• ساخت¬گرایی، پساساخت¬گرایی ومطالعات ادبی، سجودی، فرزان(1383) مجموعه مقالات(گروه مترجمان)،تهران: نشر حوزۀ هنری.
• سالهای عاشقی، کرمدُخت، شعبان (1387) بابلسر، نشر: روجین.
• سبزوسپید وسرخ، سلیمانی، فرامرز (1378) امریکا، نیویورک، انتشارات: موج.
• سبک¬شناسی لایه¬ای اشعار انقلابی و مذهبی طاهره صفار زاده(لایۀ آوایی و واژگانی)، صرفی،محمدرضا و مژگان ونارجی(1394) نشریۀ علمی- پژوهشی ادبیات پایداری دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی شهید باهنر کرمان، سال هفتم، شماره دوازدهم،صفحات 170-194.
• سبک¬شناسی نظریه¬ها، رویکردها و روش¬ها، فتوحی، محمود(1391) تهران، انتشارات: سخن.
• سبوی سخن، اصغری، ایرج (1390) تهران، نشر: رسانش.
• سجاده روی ماه بینداز، جعفری خورشیدی، منصور ( 1393) تهران، ناشر: نصیرا.
• سه دهه شاعران حرفه¬ای، باباچاهی، علی (1381) تهران، انتشارات: ویستار.
• سودای مکالمه،خنده،آزادی، باختین، میخائیل(1373).ترجمۀ محمدجعفر پوینده، تهران: شرکت فرهنگی هنری آرست.
• شب رویاییها، سلیمانی، فرامرز (1380) تهران، انتشارات: نیم نگاه.
• طرز تازه(سبک¬شناسی غزل سبک هندی)، حسن پور آلاشتی، حسین(1384) تهران، انتشارات: سخن.
• عطرتند نارنج، بهرام پرور، سیامک(1387) شیراز، انتشارات: داستان سرا.
• غزلهایی سپید مرا سروده¬اند،. پیروز، غلامرضا(1390) تهران،نشر: دبیزش.
• فرهنگ اصطلاحات ادبی، داد، سیما(1390) تهران، انتشارات: مروارید، چاپ پنجم.
• فرهنگ سبک¬شناسی، نینا نورگارد و همکاران(1394) ترجمۀ احمد رضا جمکرانی و مسعود فرهمندفر، تهران، انتشارات: مروارید. - قلب پرتقال خونی، بهرام پرور، سیامک(1394) تهران، انتشارات : نیماژ.
• کش مکش، مهدیان، احسان (1394) تهران، انتشارات: نصیرا.
• کلیات سبک شناسی، شمیسا، سیروس(1372) تهران، انتشارات: فردوس، چ اول.
• کوکویی بر شاخۀ ناپیدا، قیصری، جلیل (1393) تهران، نشر: سولار.
• گزاره¬های منفرد، بابا چاهی، علی (1377) تهران، انتشارات: نارنج.
• گزیدۀ شعر امروز شمال، عمادی، اسدالله، هوشنگ عباسی و علیرضا ابن قاسم(1396) تهران، انتشارات: روز آمد.
• گزیدۀ¬ اشعار، معتقدی، محمود(1391) تهران، انتشارات: مروارید.
• گویا آفتاب برآمده، خبازی، مهدی(1378) تهران، انتشارات: پاسارگاد.
• گفتن نگین، مهدیان، احسان(1382) ساری، ناشرمولف.
• لباس صورتی ات برگل بهار سراست، احمدی، محمود(1388) تهران ، نشر: افراز.
• لیلاییها در نیایش باران، مهدیان، احسان (1392) ساری، انتشارات: شلفین.
• من و جهان دریک پیراهن، قیصری، جلیل (1380) تهران، نشر: نیم نگاه.
• نفس گیر مهدیان، احسان (1394) ، تهران، انتشارات: مایا.
• هی تند نرو که راه بی پایان است، احمدی، محمود (1389) تهران، نشر: افراز.
• هنوز کو تا سپیدخوانی این برف، قیصری، جلیل (1393) تهران، نشر: ابتکار.
• واژگانی چشم به راه اضطرابند، پیروز، غلامرضا (1390) تهران، نشر: دبیزش.
• وسعت پرواز، بذرافشان، رجب (1379) تهران، انتشارات: فهیم.
• منابع خارجی
• Modern Rhetoric, Brooks, clean & Robert penn Warren.(1979). Usa. New work: Harcourt Brace Jovanovich, inc.