ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13، شماره 10، دی 1399 ، شماره پی در پی 56

حکایت پردازی؛ یکی از ویژگیهای سبکی شرح تعرف

صفحه (103 - 123)
مریم محمدی ، محمدشفیع صفاری (نویسنده مسئول)، رضا سمیع زاده
تاریخ دریافت مقاله : اسفند 1398
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : خرداد 1399

چکیده

در شرح تعرف مستملی بخاری 269 حکایت آمده است. در تحلیل جایگاه حکایت در این اثر میتوان فراوانی، تنوع و نحوه بکارگیری حکایتها را به عنوان ویژگی سبکی بارز آن دانست که از آن به عنوان ابزاری کارآمد در تبیین، انتقال و اثربخشی مفاهیم و مطالب استفاده شده است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی عناصر روایی این حکایات، چون: <-a>شخصیت پردازی، ایجاز، زبان، درونمایه، پیرنگ، زاویه دید، زمان و مکان، <-a>به سبک حکایت پردازی مستملی بخاری پرداخته و میزان و چگونگی عملکرد این عناصر را در اثرگذاری حکایت پردازی در شرح تعرف دریابد.<-a> بررسی عناصر روایی حکایتها گویای آن است که نویسنده قصد حکایت پردازی نداشته و از حکایت تنها به عنوان ابزاری در خدمت محتوا استفاده کرده است. لذا حکایتها از همه عناصر داستان پردازی برخوردار نیستند اما با این حال در انتقال و اثربخشی مفاهیم موفق عمل کرده اند.<-a>

• - از اشارتهای دریا؛ بوطیقای روایت در مثنوی، توکلی، حمیدرضا.(1389)، تهران: مروارید.
• - ادبیات داستانی(قصه، رمانس، داستان کوتاه، رمان)، میرصادقی، جمال، 1376، تهران:سخن.
• - بررسی ساختار روایی در غزل فارسی، حیدری، مریم(1386)، ، فصلنامه متن پژوهی ادبی، دوره 11، شماره 31، صص 38-24.
• - بیان و معانی، شمیسا، سیروس(1374)، چاپ اول، تهران:فردوسی.
• - پیمانه های بی پایان، محبتی، مهدی(1389)، چاپ اول(دوره 2 جلدی). تهران: زوار.
• - جنبه های رمان، فارستر، ادوارد مورگان(1352)، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: امیرکبیر.
• - حکایتهای عرفانی و نقش آنها در متون منثور صوفیانه، عباسی، حبیب الله(تابستان 1387). پژوهش نامه علوم انسانی، شماره 58، صص 86-65.
• - داستان: ساختار، سبک و اصول فیلمنامه نویسی، مک کی، رابرت(1387)، ترجمه محمد گذرآبادی، تهران:هرمس.
• - در سایه آفتاب، پورنامداریان، تقی(1388)، تهران: سخن.
• - ساختار داستانی حکایتهای عرفانی، رضوانیان، قدسیه(1389)، چاپ اول، تهران: سخن.
• - شرح التعرف لمذهب التصوف، مستملی بخاری، ابوابراهیم اسماعیل بن محمد(1363)، تهران:اساطیر.
• - صوفیانه ها و عارفانه ها، ابراهیمی، نادر(1370)، چاپ اول، تهران:گستره.
• - طبقه بندی قصه های ایرانی، مارزلف، اولریش(1370)، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران: سروش.
• - عناصر داستان، میرصادقی، جمال(1385)، چاپ پنجم، تهران:سخن.
• - فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی، مقدادی، بهرام(1378). چاپ اول، تهران: فکر روز.
• - فرهنگ توصیفی نقد ادبی(فرانسه-فارسی)، کهنمویی پور، ژاله(1381)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
• - مبانی داستان کوتاه، مستور، مصطفی(1384)، تهران:مرکز.
• - نظریه های رمان و ویژگی های رمان فارسی، محمودیان، محمدرفیع(1382)، تهران: انتشارات فرزان.
• - هنر داستان نویسی، یونسی، ابراهیم(1388)، تهران:نگاه.
• - یادآوری چند نکته درباره جایگاه سفر در عرفان و تصوف اسلامی، رضائی، مهدی(۱۳۹۲)، هشتمین همایش بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، زنجان، انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، https:--www.civilica.com-Paper-ISPL08-ISPL08_214.html