فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 12، شماره 1، بهار 98 ، شماره پی در پی 43

بررسی نگاه متفاوت شاعران داستانسرا و غزلسرا به پدیده های یکسان، بررسی مورد (گنبد)

صفحه (201 - 220)
محمود مدبّری (نویسنده مسئول)، محسن شفیعی بافتی
تاریخ دریافت مقاله : زمستان 96
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : بهار 97

چکیده
در این پژوهش برآنیم تا نگاه دو گروه از شاعران پارسی زبان را به یک پدیدﺓ یکسان که در این تحقیق «گنبد» در نظر گرفته شده است، بررسی نماییم. برای این کار، به بررسی کاربردهای گنبد در شعر هر یک از شاعران یادشده و برشمردن ویژگیها و معانی مجازیِ در نظر گرفته شده برای «گنبد» در آن شعر، میپردازیم. با تجمیع و مقایسـﺔ نتایج حاصل از این بررسیها، به شناخت تفاوتها و تشابهات بین نگاه دو گروه غزلسرا و داستانسرا به «گنبد» پی میبریم. پیش از پرداختن به بررسی تفاوت دیدگاه این دو گروه از شاعران به «گنبد»، مختصراً به بررسی «گنبد» از نگاه هنر مقدس و حکمت هنر اسلامی میپردازیم.

کلمات کلیدی
گنبد , حافظ , سعدی , مولانا , خواجوی کرمانی , نظامی گنجوی

• برهان قاطع. محمد بن حسین خلف تبریزی.. تصحیح و تحشیه محمد معین. (1963). تهران: نشر ابن سینا
• تجلیّات حکمت معنوی در هنر اسلامی. مددپور، محمد. (1390). تهران:بین الملل
• حسّ وحدت، اردلان، نادر و بختیار،لاله. (1380). سنّت عرفانی در معماری ایران].ترجمه حمید شاهرخ. مقدمه از سیّدحسین نصر. اصفهان : نشرخاک
• رساله طاق و ازج. غیاث الدین جمشید کاشانی. (قرن نهم ه.ق). ترجمه و تحشیه سید علیرضا جذبی. (1366). تهران: انتشارات سروش
• غزلیّات شمس تبریز.مولانا جلال الدّین محمّد. (1387). گزینش و مقدّمه و تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران :سخن
• فرهنگ نمادها. شوالیه، ژان و گربران،آلن. (1385) ترجمـﺔ سودابه فضایلی. تهران: جیحون
• فرهنگ واژه نمای حافظ (به انضمام فرهنگ بسامدی).صدیقیان، مهین دخت. با همکاری میرعابدینی، ابوطالب. (1366). تهران: امیرکبیر
• فرهنگ واژه های معماری سنتی ایران فلاح فر، سعید. (1388. ویراست دوم. تهران: نشر کاوش پرداز
• کلک خیال انگیز (فرهنگ بسامدی و تصویری دیوان حافظ)، انوری،حسن و معین الدّینی، احمد و معین الدّینی، فاطمه. (1385).. تهران:سخن
• لغت نامه. دهخدا، علی اکبر. (1365). دانشگاه تهران: موسّسه دهخدا
• معماری ایران جوادی،آسیه (1363).. جلد دوم.تهران: نشر مجرد
• هنر مقدس (اصول و روشها. بورکهارت،تیتوس. (1390). ترجمـﺔ جلال ستاری. تهران:سروش
• هنر و معنویّت اسلامی. نصر، سید حسین. (1389).. ترجمـﺔ رحیم قاسمیان. تهران: حکمت
• انسان شناسی و فرهنگ www.anthropology.ir-node-1106. (11 ،1386 اسفند). مختاریان، بهارهپیوند مناره ها و گنبد با نماد سه تایی مقدس.
• فصل نامـﺔ خیال. (پیاپی 4)، زمستان.صص 72-77 . گنون، رنه. (1381). «معانی نمادین گنبد». ترجمه ی فرزین فردانش.
• مجله ی زبان و ادب. شماره 19. بهار1383. صص123-141. وحیدیان کامیار، تقی. علی اکبری، نسرین. (1383). «کاربرد گنبد در شعر فارسی از چشم انداز اسطوره ای آن»
• نرم افزار ساغر. کتابخانـﺔ الکترونیکی شعر فارسی. (1389). [CD.ROM]