ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13، شماره 9، آذر 1399 ، شماره پی در پی 55

بررسی تشبیه در قصاید و غزلیات دیوان نظیری نیشابوری

صفحه (73 - 95)
شاپور نورآذر (نویسنده مسئول)
تاریخ دریافت مقاله : اسفند 1398
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : اردیبهشت 1399

چکیده

نظیری نیشابوری بزرگترین غزلسرای دورۀ مغولان گورکانی و از شاعران بلند آوازۀ سدۀ دهم و یازدهم هجری است اما آنگونه که شایسته این شاعر بزرگ است مورد توجه قرار نگرفته است. پژوهش پیش روی شگردهای بکارگیری گونه های تشبیه، بسامد آنها و نگرش نظیری نیشابوری به انواع تشبیه را به شیوۀ تحلیلی – توصیفی، از لحاظ شکلهای هشتگانه تشبیه، محتوا، ارکان، مرکب و مفرد، طرفین تشبیه( حسی و عقلی) و درونمایه در غزلیات و قصاید نظیری مورد بررسی قرار داده است و تحلیل آماری و علمی از هریک از تشبیهات ارائه خواهد نمود تا معیارهای زیباشناسی شعر نظیری تبیین گردد.

کلمات کلیدی
نظیری نیشابوری , سبک هندی , تشبیه , غزلیات , قصاید

• -بلاغت تصویر، فتوحی، محمود،1393، تهران، سخن
• - بیان، شمیسا، سیروس، 1392، تهران، میترا
• - بیان و معانی، شمیسا، سیروس، 1375، تهران، فردوس
• - تاریخ ادبیات در ایران، صفا، ذبیح الله، 1378، تهران، انتشارات فردوس -4
• - تذکره عرفات العاشقین و عرصات العارفین، اوحدی دقاقی بلیانی،1338، تصحیح سید محسن ناجی نصرآبادی، تهران، اساطیر
• -تذکره هفت اقلیم، رازی، امین احمد، 1378، تصحیح محمدرضا طاهری، تهران، سروش
• - تذکره میخانه، فخرالزمانی قزوینی، عبدالعلی،1367، به اهتمام احمد گلچین معانی، تهران، اقبال
• - تذکره ریاض الشعرا، واله داغستانی، علیقلی،1384، تصحیح محسن ناجی نصرآبادی، تهران، اساطیر
• - تذکره ریاض العارفین، هدایت، رضا قلی خان،1385، تصحیح ابوالقاسم رادفر-گیتا اشیدری، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
• - تذکره آتشکده آذر، آذر بیگدلی، لطفعلی خان، 1377، تصحیح سید جعفر شهیدی، نشر روزنه
• -حکایت شعر، اسلکتن، رابین، ترجمه مهرانگیز واحدی، 1375، تهران، میترا
• - دری به خانه خورشید، حبیب، اسدالله،2010، بلغاریه، مرکز نشر اینفورماپرنت
• - دیوان اشعار نظیری نیشابوری، محمدحسین، 1389، تصحیح محمدرضا طاهری، تهران، نگاه
• - ریحانه الادب، مدرس تبریزی، محمدعلی، 1374، تهران، خیام
• - زبان تصویر، فضیلت، محمود، 1390، تهران، زوار
• -ساختار و تاویل متن، احمدی، بابک، 1388، تهران، نشر مرکز
• -سفر در مه، پورنامداریان، تقی،1381، تهران، نگاه
• -شعر العجم یا تاریخ شعرا و ادبیات ایران، شبلی نعمانی، ترجمه فخر داعی گیلانی ج3، تهران، دنیای کتاب
• -فن شعر، ارسطو، 1369، ترجمه عبدالحسین زرین کوب، تهران، امیرکبیر
• -کاروان هند، گلچین معانی، احمد، 1369، تهران، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی
• -کلیات زیبا شناسی، کروچه، بند تو، 1344، ترجمه فواد روحانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب
• - صور خیال در شعر فارسی، شفیعی کدکنی، محمدرضا، 1380، تهران، آگه
• - ماثر رحیمی، عبدالباقی نهاوندی، 1381، به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران، انجمن آثار ومفاخر ایرانی
• -معانی و بیان، همایی، جلال الدین،بکوشش ماهدخت بانو، 1373، تهران، نشر هما
• - معانیوبیان،علویمقدمواشرفزاده 1376 چاپ اول، تهران، سمت
• نامه باستان، کزازی، میرجلال الدین ج1، 1379، تهران، سمت-26