فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 6، شماره 4، زمستان 92 ، شماره پی در پی 22

نقش کلمات مرکب اثیرالدین اخسیکتی در تحول سبک از خراسانی به عراقی از منظر لفظ پردازی

صفحه (0 - 0)
مختار ابراهیمی،آرزو حاجیانی
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
اثیر شاعر قویدست ایران زمین، در سیر تحّول سبک از خراسانی بعراقی نقش قابل توجّهی دارد. یکی از بارزترین جلوه های اقدامات او در این زمینه آفریدن کلمات مرکّب است. این مولفه سبکی کمتر مورد عنایت پژوهشگران بوده است. در این پژوهش به این جنبه شاعری اثیر پرداخته شده است. مهمترین هدف شاعر از ساخت و گنجاندن این واژه های مرکّب در پهنه اشعارش، نوگرایی و کاستن سادگی و روانی سبک خراسانیست. از آنجائیکه حضور کلمات مرکّب در شعر شاعران سبک خراسانی نمود کمتری دارد، شاعر با بدست دادن این ترکیبات گام بلندی در تحّول سبک نهاده است. اثیر در ساختن ترکیبات نسبت بشاعران خراسان آشکارا ازظرفیتهای بیشتری استفاده کرده و جهت اظهار فضل از این روش بیشترین بهره را برده است. واژه های مرکّب موجود در دیوان اثیر تحت عنوانهایی چون : ترکیب ونددار، ترکیب شبه ونددار، صفت فاعلی مرکّب، صفت مفعولی مرکّب و ترکیب وصفی بررسی و تحلیل شده اند. در پایان به این نتیجه میرسیم که بسیاری از کلمات مرکّب بر ساخته اثیر تأثیر بسزایی در حرکت شعر بسوی دشواریهای شعری سبک عراقی داشته است.

کلمات کلیدی
سبک , کلمات مرکّب , صفت فاعلی مرکّب , نوگرایی , دیوان