فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 9، شماره 3، پاییز 95 ، شماره پی در پی 33

مقاله ششم : تأثیرپذیری از نویسندگان پیشین در شاهکارهای نثر فارسی با توجه به نظریۀ اضطراب تأثیر هارولد بلوم

صفحه (0 - 0)
فاطمه نعنافروش ، محبوبه خراسانی(نویسنده مسئول) ، عبدالرضا مدرس زاده
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
شاهکارهای نثر فارسی بارها و بارها در دهههای اخیر مورد کاوشهای علمی و تحقیقی قرار گرفتهاند و به ساختارآنها ازدریچه دستور زبان ، سبک شناسی و بلاغت و... نگاه شده است. آنچه که امروز در مرور و مطالعه این متون و در گستره پژوهشهای تازه به آن نیاز داریم بررسی این کتابها از زاویه مکاتب و نظریههای جدید ادبی است. یکی از نظریاتی که در سالهای اخیر واکنشهای زیادی درپی داشتهاست ، نظریه اضطراب تاثیر هارولد بلوم است. طبق این نظریه هر شاعر و نویسنده پدری ادبی دارد که خواه ناخواه تحت تأثیر اوست و این تأثیر ، اضطرابی در او به وجود میآورد که به واسطه آن به طرزی خلاقانه به دنبال راهی میگردد تا خود را از زیر فشار سلف خود خارج کند و آن گاه اثرش را از بیرون بنا نهد. بر اساس نظریه بلوم همواره میان شاعر متأخر و متقدم یک رابطه دیالکتیک ستیزه جویانه وجود دارد که منجر میشود شاعر متأخر به دنبال راهی باشد تا از بزرگی و اقتدار شاعر متقدم بکاهد و بر آن چیره شود. به همین دلیل دست به یک نوع سوء تفسیر و یا بدخوانی خلاقانه میزند که او را از تسلط مسلم شاعر متقدم برهاند.در این مقاله سعی کردهایم با مروری گذرا بر برخی شاهکارهای نثر فارسی در ادوار مختلف، شگردهای رهایی از اضطراب تأثیر را در متون نثر سنتی فارسی بررسی کنیم و این نظریه را در نثر فارسی نقد و بومی سازی نماییم.

کلمات کلیدی
نقد ادبی , نثر فارسی , ‌ تأثیر پذیری , نظریه ادبی , هارولد بلوم