ماهنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 13، شماره 4، تیر 1399 ، شماره پی در پی 50

سبک‌شناسی در اشعار محمّدعلی اسلامی ندوشن

صفحه (107 - 124)
مهری نصیری، حسین خسروی(نویسنده مسئول)، اصغر رضاپوریان
تاریخ دریافت مقاله : شهریور 1398
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : دی 1398

چکیده

با مطالعه و بررسی آثار نویسندگان و شاعران، متوجه میشویم که هر نویسنده و شاعر برای بیان اندیشه، احساسات و عواطف خود، از روش خاصی استفاده میکند که در اصطلاح ادبی به آن روش، سبک یک شاعر یا نویسنده گویند. سبک یک شاعر یا نویسنده، برگرفته است از تمام مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و هر آنچه در جامعه آن شاعر یا نویسنده رخ میدهد. سبک آثار بزرگان ادب فارسی، از دیرباز تا دوره معاصر، مورد بررسی قرار گرفته است. در دوره معاصر، با توجه به اوضاع نامساعد جامعه و تغییرات و تحوّلات سیاسی و اجتماعی، سبک شاعران و نویسندگان، به شیوه جدیدی در آثار آنان، شکل گرفت. محمّدعلی اسلامی ندوشن، یکی از شاعران معاصری است که با شیوه نوینی به سرودن شعر پرداخت. این مقاله به بررسی سبک شناسی در شعر محمّدعلی اسلامی، شاعر و نویسنده معاصر میپردازد و مجموعه اشعار او را که محتوا و مضمونی نو دارند، امّا به شیوه کلاسیک، سروده شده اند، در سه سطح زبانی، ادبی و فکری تحلیل میکند. تحلیل و بررسی سبک شناسی اشعار اسلامی نه تنها زیباییهای هنری، زبانی و عقاید فکری شاعر را آشکار میکند، بلکه سبب شناساندن بخشی از فرهنگ، تاریخ و ادب ایران میشود. در این مقاله پس از معرّفی اسلامی ندوشن و آثار منظوم او، با سبک اشعار او آشنا میشویم و متوجه خواهیم شد، که او با تأثیرپذیری از اوضاع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه، اشعاری با موضوعات گوناگون و مضامین تازه و با سبکی جدید سروده، که بیشترین موضوع آنها، گذر عمر است. and lt;-p and gt;

کلمات کلیدی
سبک‌شناسی , سبک شعر معاصر , اسلامی ندوشن , تحلیل

• ضیافت، افلاطون، پلاتون، (۱۳۸۱)، ترجمه محمود صناعی، تهران: جامی.
• مجموعه شعر بهار در پاییز، اسلامی ندوشن، محمّدعلی، (۱۳۸۸)، تهران: یزدا.
• روزها (جلد اوّل)، اسلامی ندوشن، محمّدعلی، (۱۳۹۶)، چاپ پنجم، تهران: یزدان.
• گناه، اسلامی ندوشن، محمّدعلی، (۱۳۲۹)، تهران: بی‌نام.
• چشمه، اسلامی ندوشن، محمّدعلی، (۱۳۳۵)، تهران: بی‌نام.
• فرهنگ اصطلاحات ادبی، داد، سیما، (۱۳۸۷)، چاپ چهارم، تهران: مروارید.
• هشت کتاب، سپهری، سهراب.، (۱۳۸۹)، تهران: سرای آرتیمان.
• گلستان، به تصحیح استادولی، سعدی، مصلح‌الدّین، (۱۳۶۸)، چاپ چهارم، تهران: قدیانی.
• هبوط در کویر، شریعتی، علی، (۱۳۷۷)، چاپ دوازدهم، تهران: چاپخش.
• صوّر خیال در شعر فارسی، شفیعی کدکنی، (۱۳۶۶)، چاپ سوم، تهران: آگاه.
• روان شناسی رشد، ترجمۀ نورالدین رحمانیان، شلدون وایت، لیلانداشتات، نانسی بیلی، ژوستین آرونفرید، (۱۳۶۴)، تهران: آگاه.
• انواع ادبی، شمیسا، سیروس، (۱۳۸۹)، چاپ چهاردهم، تهران: میترا.
• نگاهی تازه به بدیع، شمیسا، سیروس، (۱۳۹۰)، چاپ چهارم، تهران: میترا.
• تمهیدات عین القضاه با مقدمه و تصحیح، تحشیه و تعلیق عفیف عسیران، عین القضاه همدانی، عبدالله، (۱۳۷۳)، چاپ چهارم، تهران: منوچهری.
• نگاهی به نیما، فلکی، محمود، (۱۳۷۳)، تهران: اسماعیلیان.
• درباره شعر، ترجمه فاطمه راکعی، لارنس پرین، (۱۳۷۶)، چاچ دوم، تهران: اطّلاعات.
• دیباچهها (برگرفته از کتابهای دکتر محمّدعلی اسلامی ندوشن)، مسرّت، حسین، (۱۳۹۲)، چاپ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
• دیدگاه‌ها، (دفتر پنجم: کارنامه ادبی)، مسرّت، حسین، (۱۳۹۴)، تهران: شرکت سهامی انتشار.
• فرهنگ فارسی معین (۶ جلد)، معین، محمّد، (۱۳۷۱)، چاپ هشتم، تهران: امیرکبیر.
• فنون بلاغت و صناعات ادبی، همایی، جلال‌الدین، (۱۳۷۱)، چاپ هشتم، تهران: هما.