- تعداد نمایش : 74
- تعداد دانلود : 36
- آدرس کوتاه شده مقاله: https://bahareadab.com/article_id/1785
- کد doi مقاله: Doi: 10.22034/bahareadab.2025 .18 .7745
ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 18،
شماره 1،
،
شماره پی در پی 107
تحلیل و بررسی ترجمه نسفی در مقایسه با ترجمه کشفالاسرار میبدی بر اساس سبکشناسی گفتمانی میشل فوکو
صفحه
(285
- 306)
طیبه ابراهیمی شهرآباد ، صابر امامی (نویسنده مسئول)، فرهاد طهماسبی
تاریخ دریافت مقاله
: مرداد 1403
تاریخ پذیرش قطعی مقاله
: آبان 1403
چکیده
زمینه و هدف: تفسیر نسفی اثر نجمالدین نسفی یکی از مهمترین آثار قرن پنجم و ششم هجری است که نویسنده در آن ترجمه ای مسجع از قرآن ارائه داده و تفسیر کشفالاسرار و عده الابرار اثر ابوالفضل میبدی است که نویسنده، قرآن را با دیدی عرفانی تفسیر کرده است. سبکشناسی گفتمانی این دو کتاب میتواند ساختار متن، اصول اعتقادی و ایدئولوژی نویسندگان را به خوبی نشان دهد؛ چراکه سبکشناسی گفتمانی در صدد است زیباییهای متن، افکار و اعتقادات نویسنده را از لایه های زیرین متن خارج نماید و آنرا به مخاطب انتقال دهد. یکی از نظریه هایی که در این زمینه به بررسی متون میپردازد، سبکشناسی گفتمانی متن بر اساس نظریه میشل فوکو میباشد. فوکو در این نظریه کلام را از حیث سبک نحوی جملات و کنشهای گفتاری مورد تحلیل و بررسی قرار میدهد.
روشها: در این مقاله نویسندگان با روش توصیفی-تحلیلی و کتابخانه ای در صدد هستند سبکشناسی گفتمانی این دو تفسیر را بر اساس نظریه میشل فوکو مورد تحلیل و بررسی قرار دهند.
یافته ها: در نهایت بر اساس یافته ها، سبک نحوی جمله ها از لحاظ گسسته و همپایه بودن، در تفسیر کشفالاسرار و تفسیر نسفی رابطه مستقیمی با پیوستار معنایی و بافت موقعیتی قرآن دارد. در بررسی کنشهای گفتاری در آیاتی که مورد بررسی قرار گرفت از آنجاییکه خداوند به دنبال بیدارسازی و هدایت مخاطبین است؛ نسفی و میبدی طبق کنش قرآنی عمل نموده اند؛ یعنی آیاتی که در قالب کنش دستوری یا ترغیبی و... هستند، طبق کنش قرآن آیات را ترجمه نموده اند و فقط در مواردی برای رساندن تاکید، ترغیب و یا دستور موجود در آیه از عباراتی فراتر از ترجمه تحتالفظی استفاده کرده اند که بتوانند کنشهای گفتاری موجود در آیات را با شدت بیشتری به مخاطب انتقال دهند.
نتیجه گیری: سبکشناسی گفتمانی دو ترجمه تفسیر کشفالاسرار و تفسیر نسفی در آیات مورد بررسی تحت تاثیر مستقیم قرآن قرار دارد و تنها در برخی موارد مضمون آیات مورد تاکید قرار گرفته اند.
کلمات کلیدی
سبکشناسی گفتمانی
, تحلیل گفتمان
, تفسیرنسفی
, تفسیر کشفالاسرار
, میشل فوکو
- ابن هشام، جمال الدین عبدالله بن یوسف بن احمد.(2009). مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب. قاهره: دار السلام.
- احمد نحله، محمود. (2002). آفاق الجدیده فی البحث اللغوی المعاصر. مصر: دار المعرفه الجامعیه.
- الزمخشری، محمود بن عمر.(1429). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. توثیق ابو عبدالله الدانی بن منیر آل زهوی. بیروت: دار الکتب العربی.
- امید جهان بخش، لیلی. حسین فیروز جانی. 1400. تحلیل سوره طور بر مبنای سبکشناسی گفتمانی میشل فوکو. مطالعات سبکشناسی قرآن کریم. سال پنجم، شماره 2.صص 142- 163.
- پهلوان نژاد، محمد رضا. نصرت ناصری. 1387. تحلیل متن نامه ای از تاریخ بیهقی با رویکرد معنی شناسی کاربردی. زبان و ادبیات فارسی. سال 16، شماره 62، صص37-58.
- رضایی، والی. (1389). نگاهی تازه به ساخت مجهول در زبان فارسی. مجله پژوهشهای زبان شناسی. شماره 1. صص 19-34.
- ساجدی، ابوالفضل. 1390. هستی شناسی معنا. معرفت فلسفی سال نهم، شماره 34. صص 85-114..
- سرل، جان. (1385). افعال گفتاری. ترجمه علی عبداللهی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- شعبانی، منصور. عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا و فردوس آقا گل زاده. 1389. ساخت همپایگی: با نگاهی به زبان فارسی، مجله ادب پژوهی . شماره 13. ص 131-156.
- طباطبایی، سید محمد حسین. (1374). تفسیر المیزان. ترجمه موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- عضدانلو، حمید. (1394). گفتمان و جامعه. تهران: نشر نی.
- فتوحی، محمود. (1390). سبکشناسی نظریه ها. رویکردها و روشها. تهران: سخن.
- فرکلاف، نورمن. (1379). تحلیل انتقادی گفتمان. گروه مترجمان. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- محمد، عزه شبل. (2007). علم لغه النص. القاهره: مکتب الاداب.
- مکاریک، ایرنا ریما. (1390). دانش نامه نظریه های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: نشر آگه.
- میبدی، ابوالفضل رشید الدین. (۱۳۹۳). کشف الاسرار و عدهالابرار. تهران: امیر کبیر.
- نسفی، نجم الدین. (1376). تفسیر نسفی. تصحیح جوینی. تهران: سروش.
- همایی، جلال الدین. تاریخ ادبیات ایران. تهران: مروی.
- یار محمدی، لطف الله. (1393). ارتباطات از منظر گفتمان شناسی اعتقادی. تهران: هرمس.