فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 10، شماره 2، تابستان 96 ، شماره پی در پی 36

بررسی و معرفی محتوایی کتاب «حقایق» ملا محسن فیض کاشانی و جایگاه آن در میان کتب مشابه

صفحه (0 - 0)
سید ابوالحسن ترابی قریه علی (نویسنده، مسئول) ، علی محمد پشت دار ، فاطمه کوپا ، علی پدرام میرزایی
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
در سنّت اخلاق نویسی در طول هزار سال گذشته آثار اخلاقی متعدد و متنوعی با سبکها و گرایشهای فکری مختلفی نوشته شده است. در عصر صفویه نیز بفراخور شرایط علمی و مذهبی این نوع آثار رونق و رشد چشمگیری پیدا کرد. کتاب حقایق یکی از آثار اخلاقی بسبک کیمیای سعادت امام محمد غزّالی است که بدست استادی مسلّم در حکمت نظری و حکمت عملی و برخاسته از مکتب حکیم متأله صدرالدین شیرازی، بجامعه علمی ایران عرضه شد. مؤلف این اثر ملا محسن فیض کاشانی است و مترجم آن نورالدین اخباری نوه برادر ملا محسن. این کتاب از گروه کتب اخلاقی غیرروایی است که سه بخش معرفت نفس و ناپسندیده ها و پسندیده ها برشته تحریر درآمده است. این پژوهش به شیوه تحلیل محتوا باین سؤال اصلی پاسخ داده است:محتوای کتابحقایق چیست؟ و در مقایسه با کتب مشابه از چه جایگاهی برخوردار است؟نتیجه نهایی تحقیق گواه این نکته است که مؤلف در بُعد نظری و محتوایی از استادش ملاصدرا تأثیر عمیقی پذیرفته و در تلفیق عقل و کشف و شرع در طرح این کتاب با اتکاء بر معارف شیعه موفق بوده و در بهره گیری از ساختار کیمیای سعادت نیز با ابداع و ابتکار اثری اخلاقی-عرفانی آفریده است.

کلمات کلیدی
خاقانی , قصاید ستایشی , کارکردهای تاریخی , کتاب حقایق , بررسی محتوایی , ملامحسن فیض کاشانی , نثر قرن یازدهم