فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 7، شماره 4، زمستان 93 ، شماره پی در پی 26

پالایش روحی(کاتارسیس) در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی

صفحه (0 - 0)
محمّد صادق بصیری، احمد امیری خراسانی، ملیحه فلاح لاله زاری (نویسنده مسئول)
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده

داستانهای غنایی منظوم در قرن ششم هجری با ظهور نظامی گنجوی به حدّ اعلای کمال خود میرسد و خسرو و شیرین بعنوان دوّمین اثر مفصّل نظامی بعد از اسکندرنامه روایتی است که تحقیقات فراوانی از زوایای گوناگون دربارۀ آن انجام شده است ،امّا کاتارسیس یا پالایش روحی در این منظومه تاکنون بررسی نشده است که در این تحقیق سعی شده تا تأثیر عناصر داستانی مؤثّر بر شکل گیری کاتارسیس در خسرو وشیرین نظامی بررسی گردد ؛خسرو و شیرین با داشتن ویژگیهایی از جمله درباری و شاهزاده ای بودن و به وقوع پیوستن رخدادی عاشقانه در آن از گونۀ رمانس محسوب میشود .دراین مقاله به دنیال رسیدن به این هستیم که تأثیر عناصر داستانی بر شکل گیری کاتارسیس به چه شکل میباشد. عناصری در ایجاد کاتارسیس یا پالایش روحی دخیل هستند که با بررسی آنها مشخص میشود نظامی آگاهانه با بهره گیری از عناصر داستانی همچون درونمایه ، بن مایه ، لحن ، رأی ، پیرنگ و غیره در روایت خسرو وشیرین به ایجاد 27 مورد کاتارسیس دست زده است . بهره گیری نظامی از این عناصر و فراوانی استفاده از آن نشان دهندۀ توانمندی او در تأثیرگذاری بر مخاطب و پالایش روحی اوست.<-h1>

کلمات کلیدی
روایت , داستان , عناصر داستانی , کاتارسیس(پالایش روحی) , نظامی , خسرو و شیرین