فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 4، شماره 4، زمستان 90 ، شماره پی در پی 14

نگاهی سبک‌شناسانه به استقبالهای شاعران از یک قصیده سنایی

صفحه (0 - 0)
احد پیشگر،زهرا زرعی
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
استقبال ، تتبّع ، جواب از سنّتهای رایج هنری در سرودن شعر سنّتی اسلامی و بویژه در میان شعرای ایرانیست و آن نوعی سرودن شعرست به تبعیّت از سرمشقی پیشین. در کتب بدیعی این موضوع عموماً در ذیل بحث از سرقات شعری طرح و از آن بحث شده است. در این مقاله کوشیدهایم در پاسخ به این پرسشها که آیا تتبّعات و استقبال های شاعران دارای ارزش و فواید سبکشناسی است و اگر چنین است این ارزشها و فواید کدامند، استقبالهای شاعران ایرانی را از یک قصیده بسیار معروف سنایی به مطلع: مسلمانان، مسلمانان، مسلمانی، مسلمانی- از این آیین بیدینان، پشیمانی، پشیمانی و نیز الگوهای احتمالی وی را در سرودن این شعر از آغاز ادب فارسی تا دوره معاصر پیجویی و استخراج کنیم. بررسی شعرهای تتبّعی از طرفی میتواند به روشنی گرایشهای عمده هنری در میان شاعران یک عصر و به تبع آن ویژگیهای اساسی سبک دوره مذکور را نشان دهد و از سوی دیگر پیجویی تاریخی و بررسی نمونههای تتبّعی در طول ادب فارسی میتواند زمینه مناسب و مهیّایی را برای بررسی تحوّلات سبکی شعر فارسی فراهم سازد. نتیجه بسیار مهمّ دیگر این نوع بررسی روشن ساختن میزان اهمّیّت و مورد توجّه و تتبّع بودن یک شاعر و آثارش در تاریخ ادب فارسی است.

کلمات کلیدی
شعر فارسی , سنایی , قصیده , غزل , شاعران , استقبال , تتبّع , مضمون مشترک