فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 4، شماره 4، زمستان 90 ، شماره پی در پی 14

نگاهی تازه به ویژگیهای زبانی و بلاغی نفثه المصدور

صفحه (0 - 0)
صدیقه مهربان
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
این نوشتار بر آنست که سبک هنری و سبک خاص نفثۀ المصدور را معرفی کند. اهمیت کتاب بعنوان یکی از شاهکارهای بدیع نثر فنّی و منشیانه قرن هفتم، علاوه بر جنبه تاریخی، بلحاظ ساختار و ویژگیهای بدیع آن است.با وجود وجوه مشترک در نثر فنی و مصنوع ، توجّه و اصرار و ولع نویسنده در آراستن سخن به بدیع لفظی و برجستگی خاص لفظ با مراعات سجع، موازنه و قرینه سازی و نیز تزیین و تلمیح کلام به آوردن احادیث، امثال، اشعار عربی و فارسی و جملات معترضه موجب گردیده نثر وی در مقایسه با آثار برجسته معاصرانش از جمله مرزبان نامه و تاریخ جهانگشا علاوه بر دارا بودن سبک دوره ، صاحب سبک فردی نیز باشد.در این مختصر، صنایع ادبی پُرکاربرد در نفثۀالمصدور با مختصر نمونه هایی از مرزبان نامه و تاریخ جهانگشا که عوامل سازنده آن مبتنی بر تکرار واج است، مورد بررسی قرار گرفته است. تمام آرایه های لفظی، انواعِ جناس، سجع، تکرار ، قلب، اشتقاق، شبه اشتقاق بر مبنای تکرار واجهاست که نویسنده با رعایت قواعد و قوانین کتب بلاغی، تنها به قصد زیور و زینت کلام بکار نگرفته بلکه با ایجاد موسیقی و طنین کلام به القای بهتر معنی پرداخته و با ابزار کلام تابلوهایی از درد و رنج غارت مغولان ترسیم کرده، عواطف خود را به مخدوم خویش بیان داشته است.زیدری نسوی با چیرگی خاص بر زبان ، هنرمندانه و با بسامد بالا از شگرد تکرار که موجب نزدیک شدن نثر وی به زبان شعر گردیده، بهره جسته و ارتباطی هنری بین لفظ و معنا ایجاد کرده و با موسیقی الفاظ فضای القایی و ویژگی شاعرانگی اثرش را تقویت کرده است.

کلمات کلیدی
نفثه المصدور , سبک , آرایه های لفظی , تکرار , واج