فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 8، شماره 3، پاییز 94 ، شماره پی در پی 29

سبک‌شناسی شکوائیه ‌سرایی در دیوان ناصرخسرو

صفحه (0 - 0)
نرگس اسکویی
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده

شکوائیه سرایی در شعر ناصرخسرو رنگ و بویی منحصربفرد و متمایز از شاعران پیش و پس از خود یافته است؛ قصد او از این شکوه گریهای بسیار نه فقط حسب حال و بث الشکوی، بلکه انتقاد به قصد اصلاح و روشنگری، تعلیم، ارشاد، اصلاح فردی و اجتماعی هم است. بدین ترتیب شکوه گریهای ناصرخسرو معمولا لحنی پندآموز و نصیحتگر مییابد و از این لحاظ میتوان شکوائیه های او را هم مختصِ وی و دارای سبک شخصی دانست. در این مقاله، پس از ذکر مقدمه ای بر مبحث شکوائیه سرایی در ادب فارسی، به بررسی ساختار و سبک شکوائیه های ناصرخسرو پرداخته ایم. نتایج کلی حاصل از این تحقیق گویای آنست که 1. شکوائیه سرایی در قصاید ناصرخسرو از بسامد بالایی برخوردار است تا حدیکه میتوان او را نخستین شاعر منتقد و شکوائیه سرا در ادبیات رسمی فارسی نامید. 2. وی بلافاصله بعد از هر شکایت و گلایه ای روی به نصیحت و ارشاد میاورد. 3. او صراحتا وضع و حال خود را آیینۀ عبرت مخاطب خود ساخته است ازاینرو در شعر او من به معنای گسترده خود بکار رفته است یعنی ما 4. زبان ناصر در این اشعار، صریح و روشن است. 5. تشبیه و استعاره در اینگونه اشعار بسیار وجود دارد. 6. لحن شاعر در شکوائیه هایش تلخ، نومیدانه و هشداردهنده است. 7. مضمون این اشعار اغلب تکرارشونده است.

کلمات کلیدی
ناصرخسرو , شکوائیه‌سرایی , سبک‌شناسی , مختصات سبکی