فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 8، شماره 1، بهار 94 ، شماره پی در پی 27

دو ویژگی برجستۀ سبکی تاریخ الوزرای ابوالرّجاء قمی

صفحه (0 - 0)
خلیل بیگ‌زاده(نویسنده مسئول) ، سهیل یاری گُل دَرِّه
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده

تاریخ الوزرای ابوالرّجاء قمی، بیشک از کتابهای گرانسنگ ادب فارسی است که موضوعش شرح احوال برخی وزیران سلجوقی است و یک اثر تاریخی محسوب میشود؛ امّا از حیث زبان و بیان، صبغه ای کاملاً ادبی دارد و در نوع خود بیمانند است. دو مورد از ویژگیهای هنرمندانه و عمدۀ این کتاب، بهره گیری خلّاقانۀ مؤلّف از امثال و حکم مشترک در ادب فارسی و تازی و نیز اشارات ارزندۀ باورهای پیشینیان پیرامون جانوران است. بسامد این دو ویژگی در کتاب تاریخ الوزراء نوعی خروج از نُرم (norm) و هنجار است که سبب تمایز سبکی آن از دیگر متون منثور قدما گردیده است. بنابر این، سبک متمایز کتاب با آثار قدما در این دو ویژگی و شیوۀ پربسامد بیان موضوع، نگارندگان را بر آن داشت؛ تا این دو ویژگی سبکی را در این کتاب ادبی-تاریخی بی بدیل در نوع خود، ولی کمتر شناخته شده در تاریخ ادب فارسی و گسترۀ مباحث سبک شناسی بررسی و تحلیل کرده و نشان دهند که این دو ویژگی پربسامد چگونه کتاب را به لحاظ سبک ادبی- فکری در نوع خود بی همتا ساخته است. اگرچه این دو شیوه در کتب ادبی پیشین دیده میشود؛ امّا در کتاب تاریخ الوزراء چنان بسامدی دارند که ویژگی سبکی محسوب میشوند و شواهد متن نشان میدهد که مؤلف هنرمندانه و آگاهانه و با رعایت منطق ارگانیک شیوۀ بیان موضوع و توجه به التذاذ هنری در بافت متن تاریخ الوزراء از این دو ویژگی سبکی پربسامد بهره گرفته است