فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 9، شماره 2، تابستان 95 ، شماره پی در پی 32

تحلیل سبک داستانهای کوتاه و برجستۀ دفاع مقدس دهۀ هشتاد با بررسی 31 داستان از شش مجموعه

صفحه (149 - 169)
دکتر حمید صمصام (نویسنده مسئول)، ابراهیم گلپرور ، ...
تاریخ دریافت مقاله : شهریور 1394
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : شهریور 1395

چکیده
داستان کوتاه در چند دهۀ اخیر در ایران نیز، رشد فزاینده ای از نظر کثرت و تنوع مضامین پیدا کرد و با شروع جنگ تحمیلی پیوند عمیق و مؤثری بین داستان کوتاه و دفاع مقدس ایجاد شد، چنانکه در سه دهۀ گذشته نویسندگان زیادی در این عرصه دست به تولید آثاری ارزشمند زدند. پرسش اساسی این پژوهش به این شرح است که ویژگیهای داستانهای کوتاه و برجستۀ دفاع مقدس، در دهۀ هشتاد از حیث عناصر داستانی و ساختار و محتوا چیست و چه مؤلفه و مشخصه هایی منجر به کشف آنها میشود؟ از این رو، نقد و تحلیل آثار گرانمایۀ داستانهای کوتاه دفاع مقدس از بعد عناصر داستانی، ماهیت این گونه آثار را هر چه بیشتر نزد خوانندگان و علاقمندان هویدا مینماید و به معرفی بهتر آن میپردازد. بدین منظور، در این مقاله به تحلیل عناصر داستانی سی ویک داستان، از شش مجموعه از داستانهای کوتاه و برجستۀ دفاع مقدس در دهۀ هشتاد پرداخته شده است تا با گذشت بیش از سه دهه از عمر این نوع از ادبیات داستانی، میزان رشد و تعالی آن در بوتۀ نقد و تحلیل قرار گیرد و به بازتاب توفیقاتی بپردازد که در آفرینش داستانهای نوین دفاع مقدس به وجود آمده است. این مقاله، به روش تحلیلی وآماری نگاشته شده و در بررسی هر اثر، شاخصه ها و عناصر متعددی مثل پیرنگ، شخصیت، زاویۀ دید، صحنه، لحن، درونمایه مطمح نظر بوده است.گردآوری و طبقه بندی اطلاعات بر مبنای یادداشتها و اطلاعات به دست آمده و با روش توصیفی، انجام گرفته و نتایج دسته بندی و در قالب جدولها نقد و تحلیل شده است.

کلمات کلیدی
سبک , داستان کوتاه , عناصر داستان , دفاع مقدس , دهۀ هشتاد