فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 6، شماره 2، تابستان 92 ، شماره پی در پی 20

بررسی سبک شناسانۀ سیر تحول یک غزل، از مکتب وقوع تا دورۀ معاصر

صفحه (0 - 0)
نوش آفرین کلانتر
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
با مطالعۀ یک غزل مشابه از وحشی بافقی، اسیر شهرستانی، صائب تبریزی، سیدای نسفی، بیدل دهلوی و رهی معیری و دارا بودن شرایط اقتفا، و با توجه به این که در سبک هندی، رسم استقبال و نظیره and not;گویی به اوج رسید، دو سؤال پیش می and not;آید: نخست این که شباهتها تصادفی است یا هدف، نظیره and not;گویی بوده and not;است؟ دوم چگونگی و شیوۀ بازآفرینی یک موضوع مشترک توسط این شاعران، که هر یک دارای سبک خاصی هستند. برای پاسخ به این سؤال غزلها در سه سطح زبانی، ادبی و فکری بررسی and not;شد و نتیجه بدست آمده حاکی از این بود که صائب و اسیر غزل وحشی را نظیره and not;گویی کرده and not;اند و بیدل و سیدا غزل صائب را اقتفا نموده and not;اند، که به نوعی اقتفا از غزل وحشی نیز هست، و رهی نیز از غزل وحشی و اسیر استقبال کرده and not;است. میتوان گفت غزل ساده و درددل گونۀ وحشی در دورۀ سبک هندی در پیچ وتاب خیالات و مضمون and not;پردازیها افتاد و در آن مضمونهای پراکنده از قبیل اخلاقی و عرفانی و ... گنجانده شد. اما پس از طی دو قرن دوباره به همان شیوۀ ساده و مضمون سابق برگشت. در حالی and not;که، اسیر، شاعر خیالبند سبک هندی، در مضمون و لفظ غزل تغییرات چندانی نداد و غزل او به شیوۀ وحشی است، یعنی زبان ساده و بیان ماوقع.

کلمات کلیدی
سبک شناسی , اقتفا , وحشی بافقی , اسیر شهرستانی , صائب تبریزی , بیدل دهلوی , سیدای نسفی , رهی معیری