%0 Journal Article
%T چهرۀ معشوق در غزلیات سعدی با توجه بر ضمایر شخصی مخاطب
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Asghar  Bahari
%D 2020
%\ 0000/00/00
%N 49
%V 13
%P 183-200
%K personal pronouns
%K  discourse
%K  Saʽdi’s sonnets
%K  beloved
%X زمینه و هدف: در بافت معنایی یک متن، بکار بردن ضمایر و چگونگی
و تعداد آن بیان کنندۀ نکات ضمنی مربوط به حوزۀ معنا و تحلیل ارتباطات حاکم بر متن
است. با توجه به اینکه غزلیات سعدی شیرازی نمایندۀ ناب پیوند زبان در ساحت ساخت و معناست،
در این مقاله به بررسی نوع بکارگیری «ضمایر شخصی مخاطب»، و شیوه و منظور بکارگیری آن
در گفتگو با معشوق (مخاطب)، و نیز تقابل آن با «ضمیر متکلم» بعنوان دو سوی یک «گفتگو»
میپردازیم.

روش مطالعه: این پژوهش براساس مطالعات کتابخانه ای و به شیوۀ توصیفی- تحلیلی
انجام شده، و محدوده و جامعه مورد مطالعه غزلیات سعدی است.

یافته ها: با توجه به یافته ها از حدود 10000 بیتی که مورد تجزیه و تحلیل
قرار گرفت، حدود 6700 بیت به گفتگو با معشوق اختصاص دارد. 42% ضمایر از نوع دوم شخص
مفرد بوده، و از این میان، در 29% موارد برای اشاره به مخاطبی که معمولاً محبوب سعدی
است، از ضمیر منفصل "تو" و در 13% موارد از ضمیر متصل "ت" استفاده
شده است. در حدود 8% موارد نیز ضمیر منفصل "شما" در معنای خطاب به دوم شخص یعنی
همان معشوق وجود دارد.

نتیجه گیری: سعدی در هنگام گفتگو با معشوق، بیشتــر از ضمیر
منفصل "تو" برای بیان احساساتش و برای اشاره به خــودش از ضمیر متصل "م" استفاده کرده است. تکرار ضمایر در سراسر غزل معمولاً
یک زنجیرۀ انسجامی بوجود می‌آورد که از صدر تا ذیل غزل را به هم میپیوند. بیشتر ارجاعات در غزلیات
سعدی از نوع برون متنی است و در مواردی هم که درون متنی است، غالباً از نوع پس رو است
یا معنی مرجع ضمیر در عبارت بعدی می‌آید. در غزلیات گفتگویی سعدی با معشوق آنچه از
ضمیر متکلّم وجود دارد تنها به دلیل کنش ضمیر مخاطب است، سعدی از اعمال و کردار و
صورت و سیرت معشوق در حضور خود وی سخن میگوید و ضمیر متکلّم واکنشی به این خصائص
است. 
%U https://bahareadab.com/article_id/949