%0 Journal Article %T سیر تحول افکار خیامی از قرن چهارم تا هفتم در شعر فارسی %J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) %I بهار ادب %Z 3060-5660 %A sharareh khoshhal tolazdehi %A Ali Asghar Halabi %D 2020 %\ 0000/00/00 %N 50 %V 13 %P 107-126 %K Khayyam Thoughts %K Khayyam %K Seljuks %K Kharazmshahians %X تفکر و جهان‌بینی خیام بر پایۀ ایمان به قضا و قدر و مقدّر بودن همه چیز از پیش و عدم توانایی بشر از درک اسرار خلقت و مسائل مربوط به آفرینش، استوار است. شاعران قبل و بعد از خیام نیز دارای اشعاری با مضامین خیامی هستند. در این مقاله که به روش کتابخانه ای انجام شده است، پس از بیان ریشه های اندیشه های خیام، سیر افکار خیامی در سه دورۀ پیش از خیام(سامانیان و غزنویان)، دورۀ خیامی(سلجوقیان و خوارزمشاهیان) و دورۀ پس از خیام(دورۀ مغولان و تیمور) بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که افکار خیامی در دورۀ پیش از خیام به نسبت دو دورۀ دیگر از بسامد کمتری برخوردار است و عمدتاً شامل موضوع دم غنیمتی و شادباشی میشود که برای فرار از اندیشه های فلسفی از سوی شعرا مطرح میشود. اما در دورۀ خیامی و پس از خیام، به علل سیاسی-اجتماعی و تعصب فکری و مذهبی سلجوقیان و خوارزمشاهیان، افکار خیامی درواقع نوعی واکنش و عکس العمل در برابر ظلم و ستم موجود در این دو دوره محسوب میشود. %U https://bahareadab.com/article_id/938