%0 Journal Article
%T سبک شناسی دیباچه ها و تحمیدیه های متون نثر سبک عراقی
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Hassan  Bassak
%D 2020
%\ 0000/00/00
%N 48
%V 13
%P 1-22
%K Stylistics
%K  Prose texts
%K  Iraqi style
%K  Preface
%K  Imposition
%K  Introduction to writing
%X دیبـاچـه نویسی و تحمیدیه نگاری در ادب فارسی، عمری به اندازۀ
عمر نثرنویسی دارد؛ بعبارت دیگر، از زمان پیدایش اوّلین متون منثور، تحمیدیه نویسی
نیز وجود داشته است که از آن جمله میتوان بمقدّمۀ کتابهایی نظیر شاهنامۀ
ابومنـصوری، الابـنـیه عـن حـقـایـق الادویـه و شرح التّعرّف اشاره کرد. دیباچه
تصویرکاملی را از موضوع، سبک و سبب تألیف کتاب، زندگی و اندیشه و اوضاع اجتماعی
زمان مؤلّف... نشان میدهد. دراین پژوهش که به روش توصیفی و تحلیل محتوا به انجام
رسید، برجسته ترین متون نثر فارسیِ سده های 6، 7 و 8 هجری قمری از دیدگاه سبک
شناسی با تأکید بر مباحث زبانی و محتوا
بررسی شده است. توجّه به ساختار و محتوای دیباچه ها ، نشان میدهد که نویسندگان این
آثار، چه مؤلّفه هایی را مدّنظر داشته و بر حسب محور اصلی اثر، طرز بیان و تفکّر و
سبک ادبی خویش، چگونه عمل کرده اند. براساس این مقاله دیباچه های آثار سده های
ششم، هفتم و هشتم بطورکلّی شامل دو بخش است: یکی تحمیدیه ای به زبان عربی شامل
حمد خداوند و اوصاف او و نعت پیامبرو اصحاب و خاندان او و دیگر تحمیدیه ای به
زبان فارسی شامل نام ادیب، سلطان روزگار و مدح و انگیزۀ آفرینش اثر، دعا برای طول
عمر ممدوح و ماندگاری سلطنت یا وزارت او که در نهایت با معرّفی ابواب و فصول کتاب
خاتمه مییابد. دیباچه و تحمیدیه، دریچۀ ورود و آشنایی با متن و محتوای اثر است که
بسته به هنر و توانمندیِ صاحب اثر، میتواند بیانگر اندیشه و طرز تفکّرو نیزشناخت
سبکِ لفظی و معنوی و دغدغه های فکری مولف باشـد. مهمترین مختصات تحمیدیه ها و
دیباچه های فارسی را سجع و دیگر صنایع لفظی، همچنین اطناب در علم معانی و اقتباس
از آیه و حدیث، تشکیل میدهد.
%U https://bahareadab.com/article_id/911