%0 Journal Article
%T تحلیل ساختاری افسانه «‌چلگیس» بر اساس نظریه سفر قهرمان کمپبِل
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Ali Amini
%D 2025
%\ 2024/08/09
%N 107
%V 18
%P 284-265
%K Popular literature
%K  myth
%K  legend
%K  Joseph Campbell
%K  Chelgis
%K  Hero's Journey
%K  Carl Jung
%K  Archetype
%X زمینه و هدف: در اوایل سده بیستم و با ظهور پژوهشگران پیشرو، نظریات نوینی در
علوم انسانی ارائه شد که راه را برای شیوه های جدید و دقیقتر تحلیل میراث فرهنگی
بشری هموار نمود. از جمله مشهورترین این پژوهشگران نظریه پرداز، کارل یونگ و جوزف
کمپبل هستند که نظریه کهن‌الگو و سفر قهرمان این دو تحول عظیمی در این زمینه ایجاد
نمود و به وسیله آن میتوان بسیاری از داستانها و روایتهای عامیانه را از نظر
ساختاری تجزیه و تحلیل کرد. در واقع هدف این مقاله یافتن الگوهای تعریف شده بر
پایه نظریه سفر قهرمان کمپبل در افسانه عامیانه و مشهور «چلگیس و جهانتیغ»
است. 

روشها: در این پژوهش که به روش کتابخانه ای انجام شده، به مطالعه ای نظری در
رابطه با تطبیق افسانۀ «چلگیس و جهانتیغ» با نظریه سفر قهرمان کمپبل پرداخته شده
است. منبع اصلی مورد مطالعه قصه های صبحی اثر فضل ا... مهتدی میباشد که به
کوشش لیما صالح رامسری توسط انتشارات معین به چاپ رسیده است.

یافته ها: در این افسانه سه مرحله عزیمت (جدایی)، تشرف و بازگشت قابل پیگیری
است، با این حال در این روایت دو مرحله اول نقش بارزتری را ایفا میکنند و از مرحله
سوم که بازگشت قهرمان است اثر کمرنگتری به نسبت دو مرحله قبلی دیده میشود. علاوه 
بر این لزوماً ترتیب تمام مرحله های جزئی (شامل هفده مرحله) که نظریه تحلیلی کمپبل
را تشکیل میدهد، در داستان رعایت نشده است. همچنین در بررسی این افسانه، سه
مرحلۀ «شکم نهنگ»، «امداد غیبی»، و «دست نجات از خارج» به روشنی از هم قابل تفکیک
نیست.

نتیجه گیری: در این روایت، قهرمانی با نام جهانتیغ
با دیدن تصویر چلگیس پای در سفری دشوار مینهد و با گذر از مراحلی، ضـمن پیروزی در
مأموریـت خـود و کسـب مواهب دنیوی، به نوعی خودشناسی و کمال
معنوی نیز دست مییابد. بدین ترتیب خویشکاری اصلی قهرمان مطابق با نظریه کمپبل
درباره کهن‌الگوی «سفر قهرمان» در این داستان مطابقت
میکند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1784