%0 Journal Article
%T معرفی کتاب «نظام ناصری» و ویژگیهای سبکی آن
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Youssef Karmi Cheme
%A Meisam Ahmadi
%D 2025
%\ 2024/07/22
%N 107
%V 18
%P 117-127
%K Nizam Naseri
%K  Qajar era
%K  stylistic features
%K  military sciences
%X زمینه
و هدف:
در دورۀ قاجار و در نتیجۀ شکستهای ایران از روسها، افرادی نظیر عباس میرزا عباس‌میرزا
نایب‌السلطنه و میرزابزرگ قائم‌مقام و سپس امیرکبیر را به چاره اندیشی دربارۀ
انجام اصلاحات در سازمان نظامی ایران و ایجاد ساختار و تشکیلات منسجم در قشون
واداشت. این اصلاحات از طریق استخدام مربیان و متخصصان خارجی و تدوین و تألیف
کتابها و متون آموزشی نظامی انجام شد. کتاب «نظام ناصری» یا «دستور مشق» نوشتۀ
بهرام بن میرزا عباس قاجار تألیف سال 1267 ق، که اولین کتاب به زبان فارسی درزمینۀ
آموزشهای نوین مشق یا صف جمع به نظامیان است، ازجملۀ این آثار است.

روش: در این مقاله،
با استفاده از منابع و یافته ھای کتابخانه ای
و بشیوۀ توصیفی ـ تحلیلی کتاب نظام ناصری، معرفی و ویژگیهای آن بیان
میشود.

یافته ها: از مهمترین
خصوصیات نثر کتاب میتوان موارد زیر را برشمرد: به سجع پردازی در مقدمۀ کتاب و دقت در انتخاب واژه ها و اصطلاحات نظامی
و لشکری برای سجع پردازی؛ واژه ها و اصطلاحات نظامی فراوان؛ واژه ها و ترکیبات
عربی ساده و رایج؛ جابجایی ارکان جمله؛ حذف فعل؛ استفادۀ فراوان از وجه فعلی؛
فاصله میان اجزای فعل مرکب و تکرار و حشو.

نتیجه گیری: کتاب بجز مقدمه
و خاتمه که نثر مسجع و نسبتاً متکلفانه ای دارد، با نثری ساده و خالی از تصنعات و
تکلفات منشیانه نوشته شده است. سادگی و بی تعقید بودن نثر کتاب احتمالاً به این
سبب است که کتاب جنبۀ آموزشی دارد و مخاطبان آن، فراگیرانِ تازه کاری بودند که
ضرورت داشت فرمانهای فرماندهان و رؤسای خود را صریح و بدون ابهام دریابند و اجرا
کنند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1777