%0 Journal Article
%T امر و نهی و بازتاب آنها در مثنوی مولوی (از منظر فرهنگی، اعتقادی و هستی‌شناسی)
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Siros Rahmanzadeh
%A Fouzie Parsa
%A Hojatul Gh Moniri
%D 2025
%\ 2024/04/05
%N 106
%V 17
%P 21-45
%K Enjoining (for the good)
%K  forbidding (for the bad)
%K  Moral affairs
%K  Islamic affairs
%K  ontology
%K  Maolana's Masnavi.
%X زمینه و هدف: زمینه پژوهش حاضر را «امر به معروف و نهی از منکر از منظرهای
فرهنگی، اعتقادی و هستی‌شناسی تشکیل میدهد تا از این طریق معروف و منکرها را از
زوایای مختلف مورد بررسی قرار داده و به جامعیت دیدگاه مولانا در این زمینه رهنمون
آییم. 

روش: روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی ـ توصیفی بر اساس منابع کتابخانه ای
است.

یافته ها: یافته ها نشان میدهد که معروف‌ها و منکرها در مثنوی مولوی از سه
زاویه قابل بررسی است: فرهنگی، اخلاقی ـ شرعی و هستی‌شناسی؛ امر و نهی در محدوده
فرهنگی، موضوعی مثل: پرهیز از دروغ و ناراستی و تشویق به راستی و اخلاص را شکل
میدهد. امر و نهی در محدوده اعتقادی، مسأله ای مثل: پرهیز از گناه و تشویق به پاک
دامنی را شامل میشود و بالاخره امر و نهی در محدوده هستی‌شناسی، مواردی چون:
خداشناسی، انسان‌شناسی و دوری گزیدن از غفلت و بی‌خبری را میتواند در برگیرد.

نتیجه گیری: آنچه از جستجوی انجام شده به دست آمد عبارت از آن است که: امر به
معروف و نهی از منکر در سخنان مولوی تنها در «شرعیات» خلاصه نمی‌شود بلکه دایره ای
وسیع از مباحث تربیتی و معرفتی مثل: امور شرعی، اخلاقی و هستی‌شناسی را نیز شامل
میگردد. بنابراین تحلیل «بایدها» و «نبایدها» در مثنوی چنانچه در یک نگاه کلی ـ و
به اصطلاح ساختمند ـ مطالعه شود بهتر می‌تواند نگاه مولانا را درخصوص سعادت و شقاوت نشان داده و راه را از چاه به
خواننده بنمایاند. از امر و نهی‌هایی که در حوزه شرعیات بوده، امر به عبادت و نهی
از ترک عبادت یا معصیت را میتوان نام برد. در حوزه اخلاقیات امر به اخلاص و نهی از
دروغ یا تظاهر می‌باشد و بالاخره، در حوزه هستی‌شناختی امر به یگانه پرستی و نهی
از شرک یا امر به خودشناسی و نهی از غفلت و بی‌خبری نسبت به شناخت خویشتن خویش
قابل ذکراند. باری، آنگاه که امر و نهی‌های مولانا را از جهات گوناگون ـ و در یک
نگاه کلی و به اصطلاح ساختمند در نظر آوریم ـ سعادت و نیک‌بختی بشر فراهم گردیده و
به این طریق انسان به سر منزل مقصود نایل خواهد آمد.
%U https://bahareadab.com/article_id/1760