%0 Journal Article
%T معرفی میرزا محمد سیل اخباری و نگاهی به نسخ خطی و سبک شعر او
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Maryam Jalalvand
%A Zahra Ghoroghi
%A Gholamreza Davoudipour
%D 2025
%\ 2024/04/02
%N 105
%V 17
%P 147-180
%K Stylistics
%K  manuscript
%K  Mirza Mohammad Sil Akhbari
%K  13th century
%K  recognition of style
%X هدف و زمینه: نسخه های خطی میراث مکتوبی از دل تاریخ و تمدن ملتها میباشند و از این
جهت از اهمیت بالایی برخوردار هستند که ما را با فرهنگ و اندیشه گذشتگان آشنا
میسازند. از خلال نسخه های خطی میتوان به تاریخ، اندیشه و عقاید انسان‌های اعصار
مختلف پی برد. بررسی محتوا و ساختار نسخه های خطی در هر دوره و حوزه ای میتواند
کمک موثری به شناخت سبک، عوامل تاثیرگذار، شناخت و ترویج دستاوردهای علمی، فرهنگی
و فکری اعصار مختلف باشد. یکی از این میراثهای مکتوب ماندگار، نسخه خطی دیوان
اشعار میرزا محمد سیل اخباری از شاعران و نویسندگان قرن سیزدهم هجری در دوره 
قاجاریّه است.وی
شیعی مذهب بوده و اشعار مدحی فراوان در مدح و منقبت ائمه اطهار (ع) دارد. همچنین
یکی از چهره های مشهور در منابع قاجاریه بوده و در بسیاری علوم مهارت داشته و
کتابهای متعددی در فقه، کلام، و دفاع از تعالیم اخباریه و مخالفت با تعالیم
اصولیان نوشته است، که اکثر آنها به چاپ رسیده اند. ولی دیوان شعر وی مغفول مانده
است، از این رو پژوهش حاضر به معرفی دیوان اشعار سیل اخباری که شامل غزلیات،
قصاید، مثنوی، رباعی، قطعات و دیگر
قالبهای شعری میباشد و نیز شناساندن افکار و عقاید وی، که در میان اشعارش انعکاس
یافته است و تا کنون کسی به تصحیح و تحشیه آن نپرداخته و جنبه های شاعری سیل در
عصر و دوره ای که زندگی میکرده میپردازد.

روش تحقیق: روش تحقیق در تهیه این پژوهش با توجه به نسخه های خطی این دیوان که در
کتابخانه مجلس شورای اسلامی موجود است و همچنین منابع دیگر کتابخانه ای به صورت
تحلیل محتوایی صورت گرفته است.

یافته ها: بررسی اشعار و شناخت توانمندیهای سیل اخباری در به کار بردن آرایه ها
و صنایع لفظی و ادبی و چگونگی روزگارش و غیره، به خوبی نشان دهنده این است، که سیل
در سرودن شعر نیز، مانند علوم دیگر بسیار مهارت داشته است و در این راه پیرو و
پایبند سنتهای ادبی، به ویژه مدیحه سرائی بوده است. در کنار تمام صناعات شعری که
وی از آنها بهره برده، بیشتر به صنعت تلمیح توجه داشته است، که آن را بنابر متقضای
حال، مخاطب و مطلوب به شیوه ای هنرمندانه به کار برده است.

نتیجه گیری: سیل به دو زبان عربی و فارسی شعر سروده است، بسیار تحت تاثیر شاعران
پیش از خود از جمله حافظ بوده و ضمن بهره مندی از انواع آرایه ها و تنفنها و
تکلفهای ادبی نظیر موازنه، مراعات نظیر، التزام، حرفگرایی، ارصاد و تسهیم، از صنعت
تلمیح بسیار برده است. در انواع قالبهای شعری، هنرآزمایی کرده و از اصطلاحات
عرفانی به طرز چشمگیری در اشعارش استفاده کرده است. بنمایه اشعارش بیشتر مدحی و
عاشقانه ‌_عارفانه است. وی به جهان و مادیات توجهی نداشته و این نکته را فراوان در
اشعارش بیان کرده است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1749