%0 Journal Article
%T چهار گوهر در چهره ای دیویاز
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Behnam Tayyebi
%A Sima Mansouri
%A Masoud Pakdel
%A Farzane Rahmanian
%D 2024
%\ 2023/08/16
%N 98
%V 17
%P 143-158
%K water 
%K wind
%K  soil
%K  fire 
%K devil
%K  Shahnameh 
%K  Ahuramazda.
%X زمینه و هدف: در این مقاله ماهیت چهار عنصر سازنده گیتی (آب، باد، خاک و آتش) در نگاه ایران باستان و اساطیر ایرانی بررسی گردیده و با توجه به باور دوینی (اهریمن و اهورمزدا)
نهفته در چهار عنصر؛ جایگاه طبقاتی خاص این عناصر نیز بررسی شده است. در این جستار، بر پایه خوارداشت مادینگی؛ همچنین تصریح متون اساطیری و پهلوی بر مادینگی دو عنصر فرودین آب و خاک در برابر نرینگی عناصر باد و آتش با بازتاب‌های این باور در حماسه ملی و در خلال داستان‌های شاهنامه استخراج شده است و بر آن اساس بخشهای نمور، تاریک، کثیف و جرمانی و دارای ویژگیهای نامطلوب با عناصر فرودین که مادینه پنداشته شده اند مرتبط شده و جلوه های اهریمنی به شمار آمده اند. چهار عنصر با توجه به دوری و نزدیکی از اهورمزدا و اهریمن، جایگاه شریف و وضیع دارند و به عناصر نرینه اهورایی و مادینه و پست اهریمنی تقسیم شده اند.

روش مطالعه: در این تحقیق، شیوه توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر فیش برداری به روش کتابخانه ای عمل شده است.

یافته ها: چهره دوینی این عناصر به سه شکل در شاهنامه فردوسی تجلی یافته است شامل چهره اهورایی، چهره دو جنبه ای و چهره اهریمنی. این مقاله هر سه شکل و سه چهره متفاوت این عناصر را از خلال اشعار شاهنامه فردوسی استخراج کرده و به نمایش گذاشته است.

نتیجه گیری: مقاله حاضر به این نتیجه دست یافته که هر سه چهره اهریمنی، اهورایی و دو جنبه ای چهار عنصر در شاهنامه وجود دارد.
%U https://bahareadab.com/article_id/1641