%0 Journal Article
%T مؤلفه های روشنفکری دینی با تأثیرپذیری از متون ادب صوفیه
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Mohammad Asadi
%A Hojjatolleh Gh Moniri
%A Parvin Rezaei
%D 2024
%\ 2023/08/23
%N 98
%V 17
%P 23-46
%K comparison and comparison
%K  religious intellectualism
%K  components
%K  Sufi literature texts.
%X زمینه و هدف: پژوهش پیش‌رو تحت نام: «مؤلفه های روشنفکری دینی با تأثیرپذیری از
متون ادب صوفیه» در نظر داشته است تا سخنان اهل معرفت و طریقت (در شعر)، را با
مؤلفه های روشنفکری دینی در ایران معاصر، مثل: عقلانیت، تسامح و تساهل، پلورالیسم
(کثرت‌گرایی)، مردم سالاری دینی، آزادی و برابری جنسیتی در برابر قانون و مواردی
از این دست ـ که عمدتاً رهاورد مدرنیته و جهان امروز است ـ مطابقت داده و از این
منظر چگونگی و میزان بهره وری روشنفکران دینی از میراث ادب کهن صوفیانه را به
خواننده ارائه نماید.

روشها: شیوه جستجو در این پژوهش، تحلیلی ـ توصیفی بوده است. بر این اساس با
استفاده از منابع کتابخانه ای و یادداشت‌برداری از منابع علمی معتبر، اهداف مورد
نظر دنبال شده است.

یافته ها: از جمله یافته های این تحقیق میتوان به: آشنایی با جریان روشنفکر
دینی و نیز مؤلفه های فکری آنان ـ در سه نسل ـ در دوران معاصر اشاره کرد. دیگر
اینکه جریان روشنفکری از نسل اول که با محمدتقی شریعتی، مهدی بازرگان و سیدمحمود
طالقانی آغاز میشود تا نسل دوم و سوم یعنی علی شریعتی، محمد مجتهدشبستری و
عبدالکریم سروش و چند تن دیگر، از چه مراحل فکری (ایدئولوژیک) عبور کرده اند و
بالاخره نسل سومیها مؤلفه های روشنفکری امروز را، که عمدتاً برخاسته از جهان غرب
است، چگونه توانسته اند با افکار و آموزه های اهل طریقت و معرفت ایرانی سازگاری
داده و در یک بازخوانی دوباره به جامعه خود ارزانی دارند.

نتیجه گیری: آنچه از جستجوی پیش‌رو به دست آمد به طور خلاصه عبارت از آن است که:
جریان روشنفکری دینی، ادامه مسیر دینداری و آرمانگرایی است که از ورود اسلام به
ایران شکل گرفت. روشنفکری سده حاضر با ظهور و حضور شخصیتهایی چون: سیدجمال
اسدآبادی، محمد عبده و محمدباقر صدر آغاز و توسط محمدتقی شریعتی، آیت‌الله
طالقانی، استاد مرتضی مطهری، و سپس علی شریعتی استمرار یافت. با ظهور علی شریعتی،
عبدالکریم سروش، محمد مجتهدشبستری، سیدمصطفی محقق‌داماد، غلامحسین ابراهیم‌دینانی
و ... این جریان نسل سوم خود را تجربه کرد و با همه اختلاف‌نظر و سلیقه هایی که در
بین این افراد وجود داشت، در چند چیز همسو و هم‌رأی بوده اند مثل: مواد بسیاری از
اعلامیه حقوق بشر، تسامح و تساهل عقیدتی و سیاسی، پلورالیسم (کثرت‌گرایی)، آزادی و
برابری حقوق افراد و اقلیتها، برابری نگاه جنسیتی به مرد و زن در قانون و ... . در
این میان البته: مطهری، طالقانی و ابراهیمی‌دینانی معتدل و کسانی چون: سروش،
مجتهدشبستری و ملکیان آوانگاردتر ظاهر شده اند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1636