%0 Journal Article
%T جامعه شناسی اقتصادی و فرهنگی بر اساس یادکرد مشاغل و حِرَف در شعر عصر تیموری (مورد کاری: اشعار امیر علیشیر نوایی، اهلی شیرازی، جامی، شاه قاسم انوار، شاه نعمت‌الله ولی، هلالی جغتایی)
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Ali Kabili
%A Maryam Mohammad Zadeh
%A Reza Aghayari Zahed
%D 2024
%\ 2023/06/09
%N 96
%V 17
%P 117-141
%K literary sociology
%K  Trades and professions
%K  Social poetry
%K  Timurid era. Craft.
%X زمینه و هدف: پیشه ها، حرف و ساختار اقتصادی یکی از گزاره های تاریخ اجتماعی است
که بررسی و واکاوی گونه ها، قلمرو، خاستگاه و جنبه های گوناگون آن میتواند زوایای
تازه ای از سبک رفتاری، زندگی و گذشتۀ مردم را به ما بنمایاند. دیوانهای شعری را
باید از جمله منابع و مأخذی برشمرد که قادر هستند واژه های جامعه شناسانۀ بسیار
ارزشمندی را از دوره در اختیار خوانندگان قرار دهند. هدف اصلی این جستار بررسی
اشارات اجتماعی و جامعه شناسی پاره فرهنگهای اقتصادی، مشاغل و پیشه ها در ادبیّات
عصر تیموری، از لابلای مجموعه اشعار بر جای مانده از شعرای این دوران است. 

روش پژوهش: این مقاله با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی بر مبنای مطالعات کتابخانه ای
و شیوۀ سندکاوی با نگاهی جامعه شناسانه و تکنیک واکاوی نام مشاغل و حِرَف در دیوان
شعری امیر علیشیرنوایی، اهلی شیرازی، جامی، شاه قاسم انوار، شاه نعمت‌الله ولی و
هلالی جغتایی از شاعران دوران تیموری کوشیده ایم به ارائۀ نتایج بپردازیم. 

یافته ها: یافته های تحقیق نشان دهندۀ آن است که ارتباط تنگاتنگی میان اوضاع
جامعه در عصر تیموری و رواج هنر، صنعت و رونق بسیاری از مشاغل در قرن هشتم و نهم
در ایران وجود دارد که انعکاس آن در آثار شعری این دوره بمثابۀ گزاره هایی مناسب
جهت رهیافت جامعه شناسانه انعکاس یافته است. 

نتایج پژوهش: نتایج این بررسی نشان میدهد که در عصر تیموریان بدلیل توجّه تیمور و
جانشینان وی از جمله شاهرخ میرزا به هنر و صنعت بویژه در پایتخت تیموریان هرات و
توجّه به گسترش امور وقف، ساختن مدرسه، مسجد، پرورش معلّمان، وعاظ، خطیبان،
دیوانهای اقتصادی و اداری، امور نظم اجتماعی چون قضاوت، شحنگی و... همگی مورد
توجّه قرار گرفته و در شعر این دوران به کنایه یا اشارۀ مستقیم توسط شاعران، یاد
شده است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1612