%0 Journal Article
%T تحلیل ساختار صوری و محتوایی نسخۀ خطی منظومۀ «جمشیدنامه» عبدی بیگ نویدی شیرازی
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Sara Kiani
%A Morteza Jafari
%A Farah Niazkar
%D 2024
%\ 2022/03/03
%N 94
%V 16
%P 235-254
%K Jamshidnameh
%K  Abdi Beyg Navidi Shirazi
%K  Khamse Nizami
%K  stylistics.
%X زمینه و هدف: منظومۀ منتشرنشدۀ
«جمشیدنامه» از عبدی بیگ نویدی شیرازی، شاعر عهد صفوی، ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 943 ه.ق ﺩﺭ ﺑﺤﺮ ﻫﺰﺝ
ﻭ ﺩﺭ 3378 ﺑﻴﺖ ﺳﺮﻭﺩﻩ ﺷﺪﻩ است. یک نسخۀ خطی قابل دسترس از این مثنوی که به خط
نستعلیق نگاشته شده و تا کنون تصحیح، چاپ و منتشر نشده، به شماره 2425 در کتابخانۀ
مرکزی دانشگاه تهران موجود است. نسخۀ دیگر این منظومه با شمارۀ ثبت 3819 در آرشیو
فرهنگستان علوم آذربایجان شوروی قابل دسترس نیست. این منظومه، که یکی از منظومه های
سه خمسۀ عبدی بیگ نویدی شیرازی است و به پیروی از نظامی سروده شده، ﻣﺎﺟﺮﺍﻱ ﻋﺸﻖ ﻭ
ﺩﻟﺪﺍﺩﮔﻲ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﺑﻪ ﺩل‌آﺭﺍ، ﺩﺧﺘﺮ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺯﺍﺑﻞ، را به تصویر کشیده است. هدف مقالۀ
حاضر بررسی سبک این منظومه است.

روش مطالعه: این پژوهش با روش
توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است.

یافته ها: ساختار صوری و محتوایی
این اثر در سه سطح زبانی، بلاغی و فکری بر اساس دگرگونیهای بنیادین سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران در آغاز قرن دهم هجری و تحولاتی که در طرز شعر و شاعری، محتوا و جهانبینی، شیوۀ تخیل و تصویرپردازی به وجود آمده، شکل
گرفته و در حقیقت گامی
بسوی نوآوری
و پدید آوردن سبکی میان سبک هندی و سبک عراقی بوده است. 

نتیجه گیری: در شعر عبدی بیگ از ترکیبات پیچیده و انتزاعی شعرای سبک هندی خبری
نیست و ترکیبهای او متناسب با زبان ساده و روان شعرش ساخته شده اند. در سطح ادبی
نیز وجود انواع صور خیال و تصاویر زیبا، مضمون‌آفرینیها، نازک‌خیالیها و انواع صنایع لفظی و معنوی در
جای جای کلام عبدی بیگ مؤید تبحر او در فنون بلاغی و کاربرد امکانات زبان هنری
است. آنچه در سطح فکری منظومه حائز اهمیت است، اشارات تاریخی و دینی و تلمیح به
داستانهای آنان در جای‌جای دیوان است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1588