%0 Journal Article
%T بررسی مقایسۀ چهار عنصر (آب، باد، خاک، آتش) در تفکرات و اندیشه های اسماعیلیه و فردوسی
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Jaleh Afshar Qazvin
%A Hamidreza Ardestani Rostami
%A Sareh Zirak
%D 2024
%\ 2023/03/11
%N 94
%V 16
%P 15-29
%K Esmaeiliyeh thought
%K  Ferdowsi
%K  Akhshijan
%K  Shahnameh Ferdowsi.
%X زمینه و هدف: این پژوهش با بررسی تفکرات و اندیشه های اسماعیلیه و شاهنامۀ
فردوسی، پیوند میان فردوسی و اسماعیلیه را نشان میدهد. این پیوند در واقع با بررسی
و تحلیل چهار عنصر «آب، باد، خاک، آتش» انجام گرفته است و به بررسی چگونگی تضارب
آرای فردوسی و اندیشۀ اسماعیلیه از منظر آخشیجان پرداخته است. شاهنامۀ فردوسی از
گذر آمیختگی با آخشیجان، اشتراکات بسیاری با آیین‌ها و اساطیر کهنتر از خود دارد و
در باورها و مذاهب پس از خود تأثیر بسیاری داشته است. 

روش مطالعه: پژوهش حاضر یک پژوهش بنیادی و کاربردی است. روش کار تحلیلی-توصیفی و
روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است.

یافته ها: در اندیشۀ اسماعیلی بگونه ای عمیق باورهای چهار آخشیجان به
کار رفته است؛ چراکه در باور اسماعیلی عناصر چهارگانه تکرار میشوند و هر کدام در
سلسله مراتب خلقت کیهانی نقشی بر عهده دارند. علاوه بر خویشاوندی ساختاری آیین گنوسی
و اسماعیلی که در رهیافتهای خود از زیستن فقط به خردورزی و زهد اکتفا میکنند،
میتوان به اندیشه هایی چون تضاد بین جهل و دانش و ناپایداری دنیا اشاره کرد.

نتیجه گیری: اندیشۀ اسماعیلیه با الهام از آیینهای کهنتر همچون مانوی و گنوسی
رهیافتی کیهان شناسانه و اساسی نسبت به چهار عنصر دارد و همینطور اشتراک در بازتاب
این مفاهیم در هر دو مشاهده میشود.
%U https://bahareadab.com/article_id/1577