%0 Journal Article
%T بررسی عناصر چهارگانه و نقش نمادین آنها در پیوند با مسائل سیاسی-اجتماعی شعر مشروطه
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Mohammadreza Mehdizadeh
%A Bahram Parvin Gonabadi
%A Maryam Mohammadi
%D 2024
%\ 2023/02/25
%N 93
%V 16
%P 271-294
%K political literature
%K  Constitutional poetry
%K  Four elements
%K  Symbolization.
%X زمینه و هدف: یکی از جریانهای مهم و اساسی شعر معاصر، شعر نمادین یا سمبولیک
میباشد. طبق نظر بسیاری از منتقدان و صاحب‌نظران، از دلایل اصلی گرایش و توجه
شاعران معاصر به شعر نمادین، تغییر و تحول فضای سیاسی و اجتماعی ایران در دوران
معاصر است. افزون بر این نظر میتوان آشنایی شاعران بصورت اندک‌اندک با جریانهای
شعری اروپایی و مکتب سمبولیسم نیز اشاره کرد. در دوران مشروطه کاربرد نماد بویژه
نمادهای مرتبط با عناصر طبیعی و چهارگانه در خدمت بیان مقاصد و اهداف
سیاسی-اجتماعی شاعران قرار گرفته است؛ از این رو هدف پژوهش پیش ‌رو بررسی عناصر
چهارگانۀ طبیعت (آب، باد، خاک، آتش) در شعر مشروطه (اشعار میرزادۀ عشقی، نسیم شمال
و عارف قزوینی) است تا مشخص شود چگونه شاعران این دوران از این عناصر در جهت تبیین
مقاصد سیاسی و اجتماعی بهره برده اند.

روش مطالعه: این مقاله براساس مطالعات کتابخانه ای و شیوۀ توصیفی-تحلیلی انجام
شده است.

یافته ها: توجه به عناصر اربعه همواره در میان فرهنگ و باور ملل گوناگون و از
جمله ادیبان و شاعران ایرانی جایگاه و نقش پررنگی داشته است و سبب به وجود آمدن
اندیشه ها، تصورات و مفاهیم عمیق و قابل ‌توجهی شده است. این عناصر در شعر فارسی
در ادوار گوناگون به اشکال گسترده و هنری نمود پیدا کرده است. در دوران مشروطه،
بویژه اشعار میرزادۀ عشقی، عارف قزوینی، و نسیم شمال، نمادپردازی با بهره گیری از
عناصر طبیعت در راستای توجه به مسائل سیاسی-اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است.

نتیجه گیری: میرزادۀ عشقی، نسیم شمال و عارف قزوینی با توجه به چهار عنصر آب،
باد، خاک و آتش مفاهیمی چون وطن، ویرانگری و عصیان شاهان و حاکمان ظالم، نابودی
میهن، از دست رفتن آزادی و استقلال کشور و استعمار آن توسط بیگانگان را به تصویر
کشیده اند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1574