%0 Journal Article
%T سبک‌شناسی شهنشاه نامه
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Hamidah Moghadas
%D 2023
%\ 2023/01/06
%N 92
%V 16
%P 287-315
%K Stylistics
%K  Shahnameh
%K  Ahmad Tabrizi
%K  Moghol period
%X زمینه و هدف: نگارش شاهنامه در دورۀ ایلخانی یکی از روشهایی بود که ایلخانان با
هدف مشروعیت‌بخشی به حکومت خود از طریق ارتباط دادن میان ایلخانان و شاهان اساطیری
انجام میدادند و از شاهنامه نویسان و شاعران حمایت میکردند تا راهی برای کسب
مشروعیت و پذیرش هویت ایرانی برای خود به وجود آوردند. محتوای منظومه های
تاریخی-حماسی این دوره عمدتاً تاریخ ایران بعد از اسلام را در بر میگرفت. احمد
تبریزی در دورۀ استیلای مغول و در دربار ایلخانان به نظم حماسۀ تاریخی خود پرداخته
است. تبریزی منظومۀ شهنشاه نامه را به تقلید از شاهنامۀ فردوسی سروده است.
بررسی سبک‌شناسانۀ این اثر میتواند ابعاد تازه ای از تاریخ ادبی این دوره را روشن
کند. مقالۀ حاضر به بررسی سه سطح زبانی، ادبی و فکری نیمی از این منظومه (هشت هزار
بیت) پرداخته است.

روش مطالعه: پژوهش فعلی با توجه به ماهیت نظری آن بر مبنای مطالعات کتابخانه ای
و به سبک توصیفی-تحلیلی صورت پذیرفته است و جامعۀ مورد مطالعه شهنشاه نامه به کوشش
مهشید گوهری کاخکی و جواد راشکی علی‌آبادی، از نشر بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار
است.

یافته ها: شاعر
تا حد زیادی از آوردن واژه های بیگانه پرهیز کرده است و تعداد لغات عربی، ترکی و
مغولی بسیار انگشت‌شمار و ناچیز است. در بدیع لفظی، صنایع جناس و تکرار نمود
بیشتری دارند. تشبیه و استعاره نیز در میان صنایع بیانی بسامد زیادی دارند. مدح و
جنگاوری نیز از مضامین مسلط بر شهنشاه نامه است.

نتیجه گیری: احمد تبریزی با استفاده از ابزارهای زبانی و بلاغی
به توصیف جنگاوریها و دلاوریهای چنگیزخان و جانشینانش پرداخته و بصورتی زیرکانه و
پنهانی خونریزیها و ستمگریهای آنها را بیان کرده و در هر فرصتی که پیش آمده
پهلوانان ایران و شاهان اساطیری را ستوده است؛ از جمله جلال‌الدین خوارزمشاه که او
را دارای فرّ و فرهنگ دانسته و تصویری سوزناک از مرگ او ترسیم کرده است.


%U https://bahareadab.com/article_id/1560