%0 Journal Article
%T مقایسۀ تطبیقی داستان زال و رودابه و داستان راپونزل بر اساس نظریه روایت‌شناسی ساختگرا
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Mohammad Hassan Arjamandifar
%A Bijan Zahiri Nab
%D 2023
%\ 2022/11/01
%N 92
%V 16
%P 1-22
%K Zal and Rudabeh
%K  Rapunzel
%K  Simorgh
%K  Ferdowsi
%K  Shahnameh.
%X زمینه و هدف: یکی
از عاشقانه های نیک‌بنیان شاهنامه فردوسی، داستان زال و رودابه است؛ اثری که حماسه
و عشق را به زیبایی در هم آمیخته و به زبان شعر روایت کرده است. مشابه این داستان
در ادبیات عامیانه اروپا، داستانی به نام راپونزل است که شباهتهای
چشمگیری با داستان زال و رودابه دارد. هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی دو داستان و
واکاوی این موضوع است که آیا داستان راپونزل از داستان زال و رودابه اقتباس شده
است یا نه.

روش مطالعه:
این پژوهش بر اساس نظریه روایت‌شناسی به مقایسه تطبیقی داستان راپونزل و داستان
زال و رودابه میپردازد. پس از دیرینه شناسی داستانها مشخص شد که داستان راپونزل یک
قرن پیش از معرفی و ورود شاهنامه به اروپا، در ایتالیا چاپ شده و در ادبیات
عامیانه مردمان ساحل دانوب وجود داشته است؛ بنابراین فرضیه مقتبس بودن راپونزل از
شاهنامه رد میشود. 

یافته ها: در
همانندسنجی گفتمانی این داستانها، عناصر و نمادهای مشترکی همچون اصالت عشق، برج و
بلندی و کوه، گیسو و گیسوافشاندن و فرزند یافت شد که بر کهن‌الگوها و دیدگاههای
مشترک فرهنگی خاستگاههای هردو داستان اشاره دارد.

نتیجه گیری: در هر دو داستان، عشق راه رسیدن به تعالی معرفی شده و رونده ای است
که راه خود را به سوی وصال باز میکند و در نهایت، پیروزی با عشق است. از سوی دیگر،
خرد و عشق بالهای پریدن و تعالی معرفی میشوند که خرد بی‌ عشق و عشق بی‌ خرد معنا
ندارد. «بلندی» نیز که در هر دو داستان در شمایلِ برج خودنمایی میکند، نشانگر میل
درونی انسان به فرارفتن است و آنچه میتواند زمینه این تعالی را فراهم سازد، گیسوی
فروهشته یار است و بالأخره اینکه فرزندآوری به تداوم منش عاشقانه و جاودانگی اشاره
دارد که در داستان زال و سیمرغ به زاده شدن رستم و در داستان راپونزل به تولد
دوقلوها می‎انجامد. در مجموع اگرچه این داستانها
سیر روایی مشابهی ندارند، به لحاظ گفتمانی و پیام اثر، وجوه مشترک زیادی را میتوان
در آنها برشمرد که نشان میدهد این همانندی اتفاقی نیست.
%U https://bahareadab.com/article_id/1546