%0 Journal Article %T واژۀ مرکزی، کلید راهیابی به ایدئولوژی پنهان متن؛ بررسی واژۀ مرکزی در دو رمان زمستان 62 و باغ بلور %J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) %I بهار ادب %Z 3060-5660 %A Seyed Ahmad Mirzadeh %A Homira Zomorrodi %A Abdul Reza Seif %D 2023 %\ 2022/08/01 %N 88 %V 16 %P 207-222 %K ideology %K central word %K woman %K Iran %K nationalism %K feminism %K The Crystal Garden %K The Winter 62 %X زمینه و هدف: در این مقاله، در چهارچوب سبک‌شناسی لایه ای، راهکاری برای راهیابی به ایدئولوژی پنهان متن در رمان، پیشنهاد شده و بطور موردی در دو رمان شاخص دهۀ اول انقلاب یعنی زمستان 62 از اسماعیل فصیح و باغ بلور نوشتۀ محسن مخملباف بررسی شده است. این راهکار بر اساس این فرضیه شکل گرفته است که با استخراج واژه های تکرارشونده ای که به ایدئولوژیهای بزرگ تعلق دارند میتوان به واژه ای رسید که بیشترین بسامد را داراست و احتمالاً مرکز ایدئولوژیک اثر است. با کشف این واژه و بررسی چگونگی کاربرد آن در متن، ممکن است به جهتگیری ایدئولوژیک اثر راه یافت. روش مطالعه: در این پژوهش با شیوۀ کتابخانه ای و در چهارچوب سبک‌شناسی لایه ای، با تمرکز بر دو کتاب زمستان 62 و باغ بلور هریک از واژه هایی که تعلق یا نزدیکی به ایدئولوژیهای مطرح داشتند یا بسامد آنها قابل توجه بود استخراج و دسته بندی شد. سپس چگونگی کاربرد واژه ای که دارای بیشترین بسامد بود از لحاظ صفت‌دهی، هالۀ کلمات، رویارویی با واژه های متقابل و نیز بررسی وجهیت فعل در جمله های دارای آن واژه در کتابهای مذکور بررسی شد. یافته ها: واژۀ مرکزی در رمان زمستان 62 واژۀ «ایران» و در رمان باغ بلور واژۀ «زن» است و چگونگی کاربرد آنها معنیدار است. نتیجه گیری: با ملاحظۀ چگونگی کاربرد واژۀ مرکزی دو کتاب مورد بررسی، از منظرهای گوناگون مشخص شد که نویسندگان هر دو کتاب نسبت به واژۀ مرکزی اثر خود، جانبدارانه برخورد کرده اند؛ بگونه ای که میتوان جهتگیری نویسندۀ زمستان 62 را در برخورد با واژۀ «ایران» در چهارچوب ایدئولوژی ناسیونالیسم و جهتگیری نویسندۀ باغ بلور را در برخورد با واژۀ «زن» در چهارچوب ایدئولوژی فمینیسم ارزیابی کرد. %U https://bahareadab.com/article_id/1495