%0 Journal Article
%T جستجوی واسوخت در شعر صائب تبریزی
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Morteza Ghasemi
%A Noushin Ghasemi
%D 2023
%\ 2022/05/24
%N 85
%V 16
%P 101-118
%K Sa’eb Tabrizi
%K  Ghazal of the16th and 17th centuries
%K  Voqou (Factual poetry) style
%K  Vasukht (withdrawing love)
%K  Sa’eb Tabrizi
%X زمینه
و هدف: سبک واسوخت بعنوان یکی از فروع مکتب
وقوع در نیمه دوم قرن دهم در ادب فارسی پدیدار شد و تا اواسط نیمه اول قرن یازدهم
در ایران رونق و رواج داشت. در این سبک، برخلاف سنّت دیرینه غزل، عاشق به معشوق،
سخن سخت میگوید، ناز میکند و بی نیازی پیشه میسازد و گاه از معشوق روی برمیتابد.
اگرچه در عصر صائب، این سبک در ایران دیگر بازاری نداشت، اما در شعر صائب، مضامین
واسوختی -هرچند بصورت اندک و پراکنده- یافت میشود که نشان میدهد او نیز بی میل به
سرودن چنین شعرهایی نبوده و نیم نگاهی به اشعار واسوخت داشته است. نوشتار حاضر
میکوشد اصطلاح واسوخت و اشعار واسوختی در شعر صائب را در حد توان جستجو و بررسی
نماید.

روش
مطالعه: پژوهش پیشِ‌رو، مطالعه ای نظری است که
بر مبنای مطالعات کتابخانه ای انجام شده و روش آن توصیفی-تحلیلی است. محدوده تحقیق
دیوان شش جلدی صائب به تصحیح محمد قهرمان است که از آن میان بیست غزل و تعدادی از
تک‌بیتها انتخاب شده اند. 

یافته ها: با جستجو در دیوان صائب، بیست غزل و مقدار
قابل‌توجهی بیتهای پراکنده با محتوای واسوخت معرفی شده و براساس نوع مضمون به دسته های
گوناگون تقسیم و تفکیک گشته اند. همچنین مشخص شده مخاطب شعرهای واسوختی صائب،
معشوق عام است یا خاص. 

نتیجه گیری: در شعر صائب دست کم دوازده بار «واسوختن» و هم خانواده های آن به
کار رفته است که نشان از تعلّق‌خاطر او به سرودن چنین اشعاری بوده است. مضمون
شعرهای واسوختی صائب عبارتند از: تبیین نظری واسوخت، هشدار، تهدید، نکوهش، بی رغبتی
به وصال، طرد معشوق پیشین و اقبال به دیگری. مضمون بعضی شعرها حاکی از تجربه واقعی
واسوخت در زندگی و شعر صائب است، اما در اغلب آنها معشوق خاصّی مطرح نیست.
%U https://bahareadab.com/article_id/1446